  
Inspiratie:
Projecten
Ecopark
Waalwijk
1
Sustainable
"fairy tale" in the Netherlands: marching towards Ecopark Waalwijk.
All photographs © november 2005 Peter J. Segaar/Polder PV,
Leiden (NL)
Introductie
Globale technische data
Kaartje
Foto's
Websites
Nagekomen:
Google Earth
Biomassacentrale
Meer
inspiratie? Duurzame Taal: Salderen
(Vincent Bijlo); Mensen: Lennart H., Ton
Peters, Dick en Netty van Reems; Projecten:
Anna's Hoeve,
Hoge Hoeve, Maatschap
Boon,
Familie Konijn, Parkschool,
Lombok (Utrecht), Provinciehuis
Zuid-Holland, Ecopark Waalwijk; PV-uitjes: Waarder/Zuid-Holland;
"Special Operations": Fietstocht
München - Roermond, Vogelperspectief,
Gluren bij de buren, Victorian
154 MWp HCPV-plant; Uitdagingen: Solutra
Introductie
Op 5 november 2005
was er weer de gelegenheid om aan een van die boeiende excursies mee te
doen die O.D.E. regelmatig organiseert voor haar leden. Ditmaal was het
Ecopark Waalwijk aan de beurt, een prachtige "duurzame
energie lokatie" op en rond de voormalige vuilnisstortplaats Gansoyensesteeg
in het noordelijke deel van de Buitenpolder van Baardwijk die in 1996
werd afgedekt en waar het gevormde methaangas aanvankelijk werd afgefakkeld.
In het in de buurt van het park, midden in de polder aan het Afwateringskanaal
's-Hertogenbosch-Drongelen gelegen café 't Snoekske kregen wij
een uitgebreide toelichting van de heer Ir. Hans Kursten
die al 21 jaar werkzaam is in de duurzame energie wereld (begonnen bij
Polenko), en die het project voor Eneco getrokken heeft.
In 1998 werd door
Essent een gasmotor van een paar 100 kilowatt geplaatst voor het verwerken
van het stortgas tot duurzame energie, maar daarna is er niet veel meer
gebeurd totdat door de Gemeente Waalwijk vanuit de gewenste participatie
aan het Kyoto protocol in 2001 een samenwerkingsverband werd opgezet om
een duurzaam energieprojekt te ontwikkelen op deze "probleemlokatie".
Partners waren Shell (PV-gedeelte), REMU (nu onderdeel van Eneco), Artin
(engineering), de Provincie Noord Brabant (bestemmingsplan), en Ecofys
(haalbaarheidsstudies). Vooral wethouder Harting van de gemeente schijnt
er heel hard aan getrokken te hebben, anders had dit park er waarschijnlijk
nooit gekomen. Hoofdaannemer voor de bouw van de zonnecentrale was het
Venlose bedrijf Scheuten Solar.
Omdat de gemeente
zelf geen geld beschikbaar had voor dit project is Eneco ingestapt als
financier, die het uiteindelijke Ecopark voor minstens 20 jaar wil exploiteren
en verwacht een rendement van 8% op de investering te kunnen verdienen.
Eneco verhoogt de investeringen in duurzame energie van 50 miljoen (2005)
naar 70 miljoen euro in 2006, hetgeen wel wat zegt als je bedenkt dat
het restant aan investeringen "slechts" 30 miljoen euro bedraagt.
Een teken dat de markt steeds meer het initiatief overneemt van de (onwillige)
landelijke overheid om duurzame energieprojecten uit de vette hollandse
polderklei te trekken, een goede zaak dus.
Vergunning
PV-systeem. De gemeente wilde aan de burgers laten zien dat zij
alle "officiële" paden betreden heeft om e.e.a. mogelijk
te maken, dus is er zelfs voor gekozen om een milieuvergunning voor de
grote PV-installatie aan te vragen, hetgeen natuurlijk een beetje bizar
is gezien het feit dat dat helemaal niet nodig is. De zonnecentrale is
overigens al begin december 2004 opgeleverd (gegevens hieronder).
Procedures.
Wel is uiteraard een "forse" procedure doorlopen voor het wind-deel
van het park, en daar zat hem zoals gebruikelijk in het op dit vlak nogal
bekrompen Nederland weer eens de crux: zonder de windturbines had het
park er nooit gekomen (zoals dat zo mooi heet: met de MEP-inkomsten uit
de windturbines wordt het PV-gedeelte gefinancierd). Maar om die 5 turbines
te plaatsen heeft de opening wel weer een jaar vertraging opgelopen (op
de website werd aanvankelijk nog uitgegaan van 10 MW windvermogen, wat
in de uiteindelijke uitvoering "slechts" 7,5 MW bleek te worden).
De procedures bleken weer eens stuk te lopen op een paar hardnekkige lokale
tegenstanders die ongetwijfeld middels een procedure bij de Raad van State
in het ongelijk gesteld zouden zijn. Echter, dat had weer 2 jaar vertraging
kunnen kosten, en dan had Eneco naar de SenterNovem subsidie op het fotovoltaïsche
deel van het park kunnen fluiten. M.a.w.: die paar irritante dwarsliggers
zijn voor "een acceptabele som" afgekocht, anders had de officiële
opening op 25 oktober 2005 niet doorgegaan.
Opening. Die
opening werd overigens verricht door een "oude bekende", nl.
de gedeputeerde voor de Provincie Noord Brabant Onno Hoes,
die een belangrijke rol heeft gespeeld in de maatschappelijke
storm die in het voorjaar van 2005 uitbrak toen bekend werd dat de
CEO van Essent, de heer Michiel Boersma, een wel erg riante bonus bovenop
zijn topsalaris kreeg (met als gevolg dat ook over de beloningsstructuur
bij Eneco en NUON de nodige "lastige vragen" aan het management
gesteld gingen worden door de aandeelhouders...). Zou het goed klikken
tussen de heer Hoes en de CEO van Eneco, de heer Blom?
Tijdens de opening
schijnen schoolkinderen een soort van voorstelling opgevoerd te hebben
van "dwarsliggers" die het project wilden tegenhouden en die
door de projectindieners van repliek gediend moesten worden. Leuk idee!
Informatievoorziening.
Voor scholen uit de buurt zullen lespakketten worden gemaakt om de jeugd
bij de duurzame energieopties te betrekken waar zij heel erg veel mee
te maken gaan krijgen de komende decennia.
Lessons to
be learned.* Duidelijk is bij dit
soort projecten dat een goede voorbereiding, betrokken en ambitieuze project
partners en een lange adem tot de standaard ingrediënten behoren,
want het kan al gauw een paar jaartjes duren voordat de realisatie gestalte
kan krijgen. Een belangrijk punt bij de voorbereidingen bleek bijvoorbeeld
de toestemming van het Ministerie van Defensie te zijn die immers bepaalde
richtlijnen voor "radarvensters" heeft (er mogen geen hoge objecten
in die "vensters" staan of gebouwd worden). Doordat dat in een
vroeg stadium was afgespijkerd, kon achteraf bezien het (wind) park gebouwd
worden, omdat dat met de strengere recente voorschriften niet meer gelukt
zou zijn. Door vroeg dit soort essentiële vergunningen ondertekend
op tafel te krijgen kan men een heleboel ellende in een laat stadium van
het project (zelfs mogelijk: het afblazen ervan) voorkomen.
Een tweede belangrijke
les is dat duurzame energie projecten, met name de windcomponent ervan,
tot nogal emotionele "taferelen" kunnen leiden bij - vaak slecht
geïnformeerde - burgers, instanties, en groeperingen. Door deze mensen
vroegtijdig bij dit soort projecten te betrekken kan al een hoop ellende
voorkomen worden, en daar moet op een zorgvuldige wijze mee worden omgegaan.
Globale
technische data
Wind:
5x 1,5 MW General Electric windturbines (ashoogte 80
m., rotordiameter 70 m.), 2.200 "vollasturen", hetgeen anderhalf
zo weinig is als op de Maasvlakte, maar daar staat tegenover dat bijv.
de netaansluiting van het Ecopark Waalwijk weer véél goedkoper
is. Belangrijke overweging bij de turbine keuze was het feit dat de leveranciers
minimaal 10-20 jaar aan hun verplichtingen moeten (kunnen) voldoen. Totale
verwachte jaaropbrengst: 16,5 miljoen kWh.
Zon:
4.212 stuks pal zuid onder een hellingshoek van 33 graden
opgestelde Shell Solar SQ 160-C Wp panelen, in 9 "modulevelden"
van elk 468 stuks, totaal 673,92 kWp. Daarmee de op-één-na
grootste PV-installatie in Nederland (na het Floriade-dak) voorstellend,
en de grootste (grondgebonden) "installatie op open land". Aangezien
de installatie op een langzaam in elkaar zakkende stortplaats werd gebouwd,
moest een (dure!) dynamische ondersteuningsconstructie gemaakt worden
die in de loop van de tijd wordt bijgesteld. De panelen liggen dus niet
"zomaar" op de bodem, maar hangen hoog in een zeer ingewikkelde,
uit "bruggen" bestaande stalen constructie die op verstelbare
pijlers staan. Per moduleveld worden Sunny Boy inverters ingezet die groepsgewijs
geschakeld zijn. Er is een aparte installatie voor het schoonhouden van
de zonnepanelen aangebracht.
Voor de opbrengst
van de PV-centrale wordt op de website van het Ecopark gerekend met een
genormeerde jaaropbrengst van 744 kWh/kWp op deze lokatie. Dit zou neerkomen
op een jaarlijkse productie van 673,92 x 744 = ruim 500.000 kWh.**
Daarvan zouden 145 huishoudens (gemiddeld verbruik van 3.450 kWh/jaar)
bediend kunnen worden. Deze "ongebruikelijke" zonnestroomcentrale
heeft maar liefst 5 miljoen euro gekost, wat neerkomt op een forse investering
van 7,4 Euro per Wattpiek. Volgende keer een stabiel zandlichaam als ondersteuning,
of wellicht een veld vol dubbelassige trackers, om het rendement fors
op te krikken?
**Nagekomen
dd. 20 oktober 2006 en opmerking 24 sep. 2009: Volgens de (nieuwe) webpagina
bij Scheuten Solar wordt er in werkelijkheid jaarlijks maar liefst
600.000 kWh geproduceerd, 20% meer dan "verondersteld". Wat
natuurlijk een veel realistischer beeld geeft van de werkelijke opbrengsten
op zo'n lokatie, pal zuid georiënteerd in zuid Nederland. Met die
600 MWh/jaar rekenend kom ik dan op een werkelijk gerealiseerde genormeerde
jaaropbrengst van 890 kWh/kWp. Veel hoger dan jaren later
als "gemiddeld voor Nederland" (850 kWh/kWp.jaar) door ECN Beleidsstudies
werd gesuggereerd. Een waarde die vervolgens door de zonnestroom haters
bij EZ totaal onzinnig werd gemaximeerd in de absurde SDE regeling! NB:
Ecopark Waalwijk ligt zo'n beetje in de op twee-na-laagste
instralingsband in ons land volgens de instralingsdata van het KNMI (zie
kaartje).
Met een theoretisch gemiddelde jaarlijkse instraling van 973-987 kWh/m²
(horizontaal vlak). Het is duidelijk dat de genormeerde "gemiddelde"
waarde van ECN Beleidsstudies buiten de realiteit staat in Nederland.
Een tijd lang kon de opbrengst live worden gevolgd (deze
link) via de SMA omvormer interfaces. Helaas kwam daar later de klad
in en werkt die link niet meer, jammer dat deze zwaar gesubsidieerde (MEP)
installatie niet meer door het belasting betalende publiek is te volgen...
Stortgas:
er wordt nog steeds stortgas geproduceerd en omgezet in duurzame elektriciteit,
maar dat neemt langzaam af in de loop van de tijd. Voorzien wordt een
nieuwe, plm. 1,5-2 MW biomassa verbrandings- of vergistingsinstallatie
om deze belangrijke CO2 afvangende component in de parkopzet te behouden.
De opbrengst van de stortgasinstallatie bedraagt momenteel 1.750.000 kWh
per jaar. Daarmee de totale jaarlijkse opbrengst op ongeveer 18,8 miljoen
kWh brengend (plm. 5.450 huishoudens met een gemiddeld verbruik van 3.450
kWh/jaar).
Kaartje
© 1990 Topografische Dienst, Emmen (NL)
Zonnecentrale Ecopark: blauwe rechthoekje;
pijltjes: kijkrichting van startfoto en eerste foto's hieronder;
rose stippellijn: hoogspanningsleiding.
De rivier bovenaan is de Bergse Maas.
Foto's
2
Uitzicht
op het Ecopark (zonnecentrale: gele pijl) vanaf het terrein van een
archaïsche, "fossielen" verkopende benzinepomp aan de noordrand
van Waalwijk,
en in noordelijke richting kijkend.
(Op het spandoek staat trouwens "Autorijden is Gezond".
Foutje van de pompeigenaar, zullen we maar zeggen...)
Bij
de hieronder volgende foto's wordt een miniversie getoond om de download
tijd te beperken. Klik op het plaatje voor een groter origineel (klik
op de sluitknop van het nieuwe venster om terug te keren naar deze pagina).
2 |
<<<Overzicht
van de 0,7 MWp zonnestroomcentrale en 1 van de 5 GE 1,5 MW windturbines;
foto genomen vanaf de noordrand van Waalwijk. Op ongeveer tweehonderd
meter voor de centrale loopt de hoogspanningsleiding Geertruidenberg-Den
Bosch (parallel aan de A59) |
Detail
van het meest oostelijke van de 9 gigantische modulevelden. Elk
"veld" wordt ondersteund door 2 grote "bruggen"
en bestaat uit 4 boven elkaar gestapelde "vlakken", elk
met 9 kolommen en 13 rijen (117 stuks) landscape (liggend) georiënteerde
zonnepanelen. Elk "veld" heeft dus 468 modules.>>> |
 |
|
<<<De
menselijke schaal voor het reusachtige vlak met zonnepanelen. Let
op de aparte frame opbouw. 6 van de in totaal 9 "velden"
zijn zichtbaar. |
Voorzitter
van de Sectie Zon van O.D.E. altijd in voor een diepgaand gesprek
over duurzame energie. Flitsende zonnebril, Jadranka!.>>> |
 |
|
<<<Achterzijde
van de meest westelijk gelegen "brug" met het eerste veld
met zonnepanelen, met dynamische verbinding met de fundatiepijlers.
Op de achtergrond 1 van de 5 GE windturbines |
Een
setje van 6 robuuste Sunny Boy omvormers, met zekering- en kabelkasten,
ingebouwd op grote metalen, vertikaal hangende roosters onder de
zonnepaneel velden. Leuk klusje voor elektrotechnische installateurs
(VEEL kabelwerk!)..>>> |
 |
|
<<<Leuk
"doorkijkje" onder de reusachtige frameconstructie van de
zoncentrale door, naar 1 van de 5 GE windturbines met de naam van
de trotse projectfinancier. |
Helaas
ook een schokkend bericht tijdens de presentatie door de heer Kursten:
er zijn al heel snel zonnepanelen gejat van deze prachtige PV-centrale;
In 1 nacht tijd zijn door een onverlaat met trekker en oplegger
ruim 100 panelen gestolen! Ondanks het feit dat de installatie door
sloten is omgeven. De dief was zelfs zo brutaal om de panelen onder
valse voorwendselen aan een bekende PV-promotor aan te bieden, waardoor
de politie al gauw op het spoor kwam van deze palurk. De missende
panelen zullen vervangen worden en de bewaking en beveiliging verscherpt.
*Lessons to be learned,
toegevoegd: BREDE sloten s.v.p.!!! En dat tuig
uit de Europese Unie gooien a.u.b.>>> |
 |
| |
|
^^^
Laatste
terugblik op een mooie, Nederlandse zonnecentrale:
het licht breekt door de duisternis en de co-voorzitter van de
Zonnestroom Producenten Vereniging verlaat nog helemaal
sprakeloos en enigzins confuus dit mooie stukske duurzaam Nederland...
|
Gemeente
Waalwijk, Eneco, en partners: gefeliciteerd met dit geslaagde
project. En MEER VAN DIT FRAAIS S.V.P.!!!
O.D.E.:
weer bedankt voor een zeer geslaagde excursie; we hebben er na de bezichtiging
in "'t Snoekske" een lekkere pint op genomen!
Website
Ecopark Waalwijk:
http://www.ecoparkwaalwijk.nl/
vernieuwd, met uitgebreid filmpje, 30 MB
LIVE
logging data van de zonnestroomcentrale!
http://62.131.244.62/
Project
wordt inmiddels (13 apr. 2013) "geclaimd" door de Benelux dochter
van Solar Century:
http://www.solarcentury.nl/about-us/gerealiseerde-projecten/ecopark-waalwijk/
(CEO
is vd Heuvel, vroeger CEO van Scheuten Solar)
Meer
foto's:
Een
prachtige fotoserie (!) van ElektroAdviesBureau Baltus (consultant voor
het project) is helaas niet meer beschikaar (was ooit onder http://www.eabbaltus.nl/Fotogalerijen/EcoparkWaalwijk/
te zien).
Scheuten
Solar:
http://www.scheutensolar.de/view.php?nid=113
website
O.D.E.:
http://www.duurzameenergie.org/waalwijk05.html
nieuwspagina
Floris Wouterlood (5 november 2005):
http://www.zonnepanelen.wouterlood.com/solar_pages_nl/laatste_nieuws.htm
NB:
heeft u op- of aanmerkingen over deze webpagina (correctie fouten, verkeerde
aannames e.d.),
neem dan contact
met met op
Nagekomen
Google
Earth
Sinds september 2006
zijn zo'n beetje voor heel Nederland behoorlijk scherpe satellietbeelden
voorhanden via Google Earth. Polder PV vond de
volgende fraaie beelden van het Ecopark Waalwijk, met inmiddels een weer
compleet PV-systeem... Meer detailfoto's vindt u ook op de foto
subsite van Polder PV. Klik op de kleine plaatjes voor vergroting.
Images
© 2006 Google Earth/Aerodata International Surveys/Europa Technologies
Overzicht >>>
Lokatie
Ecopark Waalwijk (zwarte pijl), in de polder ten noorden van
deze gemeente, iets bezuiden de Bergse Maas en langs de westrand
van
het afwateringskanaal
's-Hertogenbosch-Drongelen
|
 |
|
<<< Detail
Midden
rechts de
PV-array op de zuidhelling van de voormalige vuilstort, linksonder
vermoedelijke stortgasinstallatie, en links en boven 2 van
de 5 1,5 MW General Electric windturbines. |
Biomassacentrale
Gemeente
Waalwijk had plannen voor een biomassacentrale ter vervanging
of aanvulling van de stortgasinstallatie die, door de natuurlijke
afbraak van de organische fractie in de voormalige stortplaats,
steeds minder elektriciteit zal gaan opleveren.
In een bericht
in het Brabants Dagblad van 20 november 2006 werd melding gemaakt
van plannen voor een installatie waarin mest van kippen en varkens
en ander organisch materiaal als "voedselresten" vergist
zou moeten gaan worden door het bedrijf Biomassa Holding, wat
ook
in Zaltbommel een dergelijke installatie wilde neerzetten. Echter,
door het stopzetten van de MEP-subsidies door Joop Wijn
op 18
augustus 2006 zijn die plannen in de koelkast gezet. Mede gezien
het verontrustbarende bericht uit Limburg, waarin het bedrijf
door de provincie een milieuvergunning werd geweigerd op basis
van een onderzoek naar de achtergronden van het bedrijf, misschien
wel zo verstandig. In een Ecopark waarin stromingsbronnen en
stortgas uit een stukje historie (afvalberg Gansoyensesteeg)
de dienst
uitmaken, hoort m.i. geen biomassa installatie thuis die de dieronterende
bioindustrie faciliteert door zogenaamd "groene stroom" van
mest te maken.
Op zijn hoogst
zou ik als extra component een kleinschalige biomassacentrale
neerzetten die dunningshout uit de regio verwerkt, zonder dat
daarvoor enorme hoeveelheden fossiele transportkilometers verreden
zullen worden. Dan kan het Ecopark met recht een "ecopark" blijven
heten...
http://www.brabantsdagblad.nl/brabant/article846674.ece
|
