  
Inspiratie:
Mensen
"Mister
Datalogger" Ton Peters (Spijkenisse)
Geschiedenis
Ton en schaken
Ton Peters en PV
Website
De toekomst...
...en nog meer
Foto's
Meer
inspiratie? Duurzame Taal: Salderen
(Vincent Bijlo); Mensen: Lennart H.,
Ton Peters, Dick
en Netty van Reems;
Projecten: Anna's Hoeve, Hoge
Hoeve, Maatschap
Boon, Familie
Konijn, Parkschool, Lombok (Utrecht), Provinciehuis
Zuid-Holland, Ecopark Waalwijk;
PV-uitjes:
Waarder/Zuid-Holland; "Special
Operations": Fietstocht München
- Roermond, Vogelperspectief, Gluren
bij de buren, Victorian 154
MWp HCPV-plant; Uitdagingen: Solutra
Ook in het zonne-energie
wereldje kom je af en toe mensen tegen die opvallen door hun originele,
creatieve benadering van het thema, door een zeer grote deskundigheid
en betrokkenheid, en/of door hun grote inzet voor de promotie van zonne-energie
in het algemeen.
Ton
Peters leerde ik kennen toen ik eind februari 2004 bij
nog zo'n hooggeachte collega, Floris Wouterlood, geholpen had een defect
te verhelpen aan de aansluiting van 1 van zijn zonnepanelen en Floris
mij op zijn laptop computer de website van Ton liet zien (http://www.pv-solar24.info/).
Ik was meteen verkocht en na de nodige e-mailtjes over en weer, maakte
ik een afspraak om langs te komen in Spijkenisse op zondag 7 november
2004. Hieronder een kort (foto-)verslag van dit leuke en zeer leerzame
bezoek. De foto's vindt u onderaan deze
pagina.
Geschiedenis
Ton is elektronica
ontwerper van beroep. Hij is begonnen als onderhouds"monteur"
voor radio, radar en straalzenders bij de Koninklijke Luchtmacht waarna
hij bij een kabeltelevisie bedrijf systeemontwerper werd. Vervolgens belandde
hij in de computer business. Een wereldwijd verkocht product waar hij
een zeer belangrijke rol in heeft gespeeld is de zogenaamde "Final
Cartridge" voor de beroemde Commodore 64 hobbycomputer. Dit was een
soort "toolkit" met uitbreidingen, versnellers e.d. die gretig
aftrek vond over de hele wereld.
Ton
en schaken
Na dit succesvolle
electronische avontuur stortte Ton zich op de schaakcomputer wereld. Hij
ontwierp zelfdenkende schaakcomputers die al 10 keer zo snel waren dan
de in die tijd populaire 486 PCs. Hij was ontwerper van de besturings-software
van één van de beste schaakcomputers ter wereld, de Risk
R30 (met 30 MHz processor) die een paar jaar wereldkampioen is geweest
en 1 maal de beroemde supercomputer "Deep Blue" heeft verslagen
die Kasparov in het stof heeft doen bijten. Deze computer gebruikt zeer
geavanceerde chips die per klokcyclus maar liefst 4 "processen"
tegelijk kunnen aansturen.
Ook heeft Ton schaaksoftware
voor PC's helpen ontwikkelen (o.a. Chessica for Windows), waarvan ik een
exemplaar mocht ontvangen (hartelijk dank!).
Het schaakavontuur
hield hier niet op, want Ton heeft een geweldig mooi schaakbord helpen
ontwerpen met kleine zendertjes en ontvangers waarmee automatisch de positie
van alle schaakstukken wordt doorgegeven (er zit een klein printje in
de voet van elk schaakstuk wat de identiteit ervan continu uitzendt) en
wat bijvoorbeeld op de Schaak Olympiade van 1998 is ingezet om volautomatisch
het verloop van 350 gelijktijdig gespeelde schaakwedstrijden te registreren.
Een prestatie van formaat!
Ton
Peters en PV
Helaas, met de gezondheid
ging het toen goed mis. Ton's hartslag bleek omlaag te gaan en dit
resulteerde
uiteindelijk in de implantatie van een geavanceerde pacemaker en, helaas,
gedwongen thuis in de W.A.O. Uiteraard met een enorme impact op het
leven
van Ton, wat door deze zeer vervelende gebeurtenis een andere draai zou
krijgen. Ton zou Ton niet zijn als aan deze situatie niet een mouw
werd
gepast. Toen hem ter ore kwam dat er in Spijkenisse (midden in Eneco-gebied)
spotgoedkoop zonnepanelen werden aangeboden (na terugbetaling van
de voorgeschoten
subsidies), heeft hij direct met zijn buren overlegd met als resultaat
dat er nu op 4 vlak bij elkaar staande woningen maar liefst 64 zonnepanelen
(SolarWorld SW-150M) met een totaal vermogen van 9.600 Wattpiek zijn
geplaatst en het buurtje inmiddels bekend staat als De
Blauwe Hoek.
18 van die mooie SolarWorld modules liggen bij Ton op het dak (2.700
Wp), en de electrotechnicus Peters kon
natuurlijk niet zomaar genoegen nemen met een simpel kilowattuur metertje
om de productie van dat prachtige PV-systeem te meten, ben je mal.
Ton verdiepte zich,
met zijn grote kennis van de elektrotechniek, in het PV-"gebeuren"
en binnen de kortste keren had hij een werkelijk ongelofelijk mooie datalogger
aan de Philips omvormers hangen om te kijken hoe het systeem werkte,
en
wat voor data er uit zo'n zonnestroom-systeem zijn te genereren. Om een
lang verhaal kort te maken: kijk op zijn
website en verbaas u over de fantastische, vrijwel live monitoring
van zijn PV-systeem waar u van kunt meegenieten. Een website die zijns
gelijke nog steeds niet heeft gevonden, na al die jaren (update: januari
2008).
Het is niet alleen
de ruwe technische data-uitlezing die de op het eerste oog zo verraderlijk
"simpel" ogende website van Ton voor mij zo byzonder maakt.
Waar ik vooral ook zo lyrisch over ben, mede gezien mijn eigen ervaring
met de tijdvretende dataverwerking van de gegevens van onze OK4 inverters,
dat de daarop volgende gegevensverwerking door Ton vrijwel volledig geautomatiseerd
is. Ton blijkt naast een elektrotechnicus in hart en nieren dus ook een
gepokt en gemazeld automatiserings-deskundige te zijn die op zeer elegante
wijze de enorme datastroom van zijn continu uitgelezen PV-systeem in de
vorm van zeer duidelijke grafieken weet om te zetten. En niet alleen dat,
deze grafieken worden vervolgens ook nog eens binnen 2 minuten op zijn
website ter beschikking gesteld aan het geïnteresseerde publiek!
Daar kan menig PV-eigenaar, ondergetekende incluis, slechts van dromen.
Website
Een overzicht van
wat u zoal op Ton's website over
zijn PV-systeem kunt zien (stand november 2004):
- Semi-live
registratie van accumulerende energie van het totale PV-systeem en het
afgegeven totale AC-vermogen (grafiek; verversing om de 2 minuten);
tijdregistratie geijkt m.b.v. atoomklok Frankfurt
- Momentane
geaccumuleerde energie, vermogen en daaruit berekende vermeden CO2 uitstoot
van de actuele dag; automatische registratie van tijdstip aanschakelen
inverters aan begin van de dag en het laatst uitgelezen tijdstip
- Piekvermogen
van actuele dag
- Semi-live
registratie van temperatuur van omgeving, onderzijde panelen en omvormers
(grafiek; verversing om de 2 minuten) en de maxima resp. minima van
de actuele dag
- Azimuth
en hoogte van de zon en de daaruit berekende actuele instralingshoek
van de zonnestralen op de zonnepanelen
- Rendement
van het PV-systeem (actuele vermogens-output t.o.v. maximaal haalbare
piekvermogen)
- Automatische
opslag van volledige dag-grafieken in (online te raadplegen) archief
- Automatisch
gegenereerde actuele histogrammen met dagopbrengsten, weekopbrengsten
(kWh) en maandopbrengsten (kWh en genormeerd, kWh/kWp); idem grafische
weergave van accumulerende totale kWh meterstand (per maand en vanaf
begin metingen)
- Automatische
registratie van energie productie records van aaneengesloten periodes
van 7 resp. 30 dagen; idem van passage 0,5 MWh grenzen
- Prognose
spreadsheet met uitgebreide berekeningen maandelijkse opbrengsten en
elektra verbruik, financiële gevolgen, externe gegevens aantal
geregistreerde maandelijkse zonuren, en prognoses voor jaaropbrengsten
- Maximum
Power Point Tracking van PSI 500 omvormer m.b.v. het hulpprogramma NetPPT4.exe,
met om de seconde een grafische "plot" van de actuele vermogensprestatie
op een volt-ampère diagram. Een unieke presentatie om zonne-energie
productie en de wijze waarop de door het zonnepaneel gegenereerde gelijkstroom
door de inverter optimaal wordt omgezet "levend" voor de leek
aanschouwelijk te maken. (Ik had paar maanden geleden tijdens datalogging
van mijn eigen PV-systeem in Leiden tegelijkertijd maar liefst
2 MPPT's van Ton Peters live (online) op mijn monitor toen hij 2 inverters
tegelijk aan het uitlezen was, geweldig gewoon!).
- Nagekomen
(april 2007): naast diverse nog niet
op de website staande fascinerende grafieken (ik krijg regelmatig
weer een mooie toegestuurd), heeft
Ton in april 2007 een fenomenale video met humoristische audio backup
gemaakt van al zijn vermogenscurves per dag sinds begin 2004. Dit
unieke filmpje, wat de power van Ton's kunsten laat zien, kunt u
downloaden van zijn
site. Top of the bill!
http://www.pv-solar24.info/pics/solar24-14.avi (video
download 4,5 MB)
De
toekomst...
Ton is momenteel in
samenwerking met het bedrijf wat zijn zonnepanelen heeft geplaatst (SolarNRG)
rustig bezig om van zijn uitvinding een commerciële, universele
datalogger te maken die op een willekeurig PV-systeem toegepast kan worden.
Dat zal nog wel wat voeten in de aarde hebben, maar als dat lukt zal dit
mijns inziens voor menig particuliere PV-eigenaar een enorme impuls zijn
om "meer" uit zijn/haar PV-systeem te halen dan tot nu toe het
geval was. U zult wel geduld moeten oefenen, want de ontwikkeling van
zo'n commerciële versie is bepaald geen sinecure! Ik wens Ton zeer
veel succes toe bij deze nieuwe, veelbelovende stap in zijn nu al onwaarschijnlijk
mooie carrière! En denk daarbij vooral ook aan je gezondheid. Dus
als men te "opdringerig" wordt, afwimpelen die handel want een
mens leeft maar een keer.
...en
nog meer
En als u dacht dat
dit alles was:
Voor het bekijken
van de actuele grafische gegevens hoeft Ton natuurlijk niet helemaal naar
de zolder: een druk op de afstandsbediening in de woonkamer op de begane
grond geeft immers de grafiek live op zijn breedbeeld televisie!
De draadloze huiskamer
data-uitleesunit "PSC-RDU" die optioneel bij de Philips omvormers
wordt verkocht (uitlezing van energieproductie en vermogen) staat ook
nog op het verlanglijstje van Ton om op de één of andere
wijze op de computer te kunnen aansluiten. Het dataprotocol geeft Philips
niet vrij, en Ton kan dat natuurlijk niet op zich laten zitten...
De zolder van het
huis van familie Peters is, sinds er een groot oppervlak aan boven de
dakpannen bevestigde zonnepanelen op gemonteerd is, aanmerkelijk koeler
in de zomer. Ton vermoedt dat de zonnepanelen functioneren als een extra
isolerende laag op het dak, hetgeen zeker in de zomer een forse "klimaatsverbetering"
betekent. De vraag is nu natuurlijk of de zonnepanelen in de winterperiode
ook als een temperatuurverlager functioneren doordat de meeste zoninstraling
door de panelen wordt ingevangen.
Op diverse plekken
in huis zitten verklikkers en monitoring instrumenten. Zo wordt de pomp
van de vloerverwarming in de gaten gehouden en afgeschakeld als het ding
niet aan hoeft te staan. Scheelt weer de nodige kuubjes gas en geld.
Ton is ook nog radio
zendamateur.
En ik ben vast nog
heel erg veel zaken vergeten te vragen en/of op te merken!
Kortom, Ton is een
heel byzonder, en daarbij ook nog heel bescheiden mens (reactie op mijn
enthousiaste e-mail over zijn datalogger: "Och, ik leef me gewoon
een beetje uit..."), en een grote aanwinst voor zonne-minnend
Nederland. Met achterlating van een felicitatiekaart ("Looking
for the Sun", een mooie geschilderde kaart met zonnebloemen
van Ger Stallenberg, 1957) en een pot lekkere biologische zonnebloemhoning
rijd ik op de vouwfiets, enigzins beduusd door de vele indrukken en deze
byzondere kennismaking, verder naar mijn schoonouders aan de Maasboulevard.
We'll keep in touch,
Ton!
© November 2004
PJS/Polder PV
Foto's
4
huizen met forse PV-installaties in de wijk "De Hoek" in Spijkenisse
west, lokaal ook wel bekend onder de naam "De Blauwe Hoek".
Het 2e huis van rechts is dat van de familie Peters.
Een
trotse Ton Peters voor "zijn" PV-installatie: 18 stuks SW-150M
van SolarWorld, samen 2700 Wattpiek. Aan het net geschakeld op 4 november
2003 en inmiddels al rond de 2,5 Megawattuur geproduceerd. Rechts is net
een stukje van een identiek PV-systeem bij de buren te zien, links de
dakkapel van de buren die 2 zonnepanelen in de namiddag beschaduwt (groep
5).
"Oude"
liefde: de door Ton Peters ontworpen en gebouwde, door kenners nog steeds
veel gevraagde en fraai uitgevoerde Risk R30 schaakcomputer die ooit 1
maal de supercomputer "Deep Blue" (Kasparov's te sterke niet-menselijke
tegenstander) heeft verslagen.
Nog
zo'n creatieve schaaktoepassing van de hand van Ton Peters: "electronisch"
voetje voor schaakstukken op van kleine zenders en ontvangers voorzien
schaakbord voor het real time registreren en publiceren
van het verloop van grote schaaktoernooien, tot wel 350 simultaan gespeelde
schaakwedstrijden. Een ongelofelijke prestatie!
Het
"kloppende hart" van het PV-systeem van familie Peters, ongeveer
midden onder de batterij van 18 zonnepanelen op zolder. Ideaal geplaatst
(korte DC-kabels, Philips omvormers eenvoudig bereikbaar) en op diverse
wijzen gemonitord. De losse omvormer links is de PSI 300 voor de 2 zonnepanelen
die in de namiddag door de dakkapel van de buurman beschaduwd worden.
Het rechtsboven van deze omvormer geplaatste grijze kastje is een aparte
kWh meter om de reëele AC-output van deze omvormer te meten. Helemaal
rechts ("omvormer kastje" met rode lampje) zit de PSC 02 control
unit. De eerste inverter links van deze unit is de PSI 500 waarvan de
zogenaamde "Maximum Power Point Tracking" (MPPT) continu door
Ton wordt geregistreerd en waarvan de data vrijwel momentaan on line voor
derden beschikbaar is, zie ook detail hieronder (volgens goed ingelichte
kringen schijnen diverse Philips mensen van deze geweldige optie helemaal
uit hun dak te gaan...). Alle omvormers inclusief de control unit zijn
doorgeschakeld op een zogenaamde DIN-rail met slimme stekkerverbindingen.
De totale systeemopbrengst wordt door de rechts van de omvormer batterij
hangende enkelfase kWh meter geregistreerd. Er zijn ook aparte temperatuurchips
voor omgevingstemperatuur en de paneeltemperatuur (1 chip onder op een
zonnepaneel geplakt) waarvan de data geïntegreerd worden in de hoofd
datastroom en de primaire grafieken. De temperatuur van de omvormers wordt
door een zelfde soort chip geregistreerd (zwart, gebogen draadje aan bovenkant,
linkerzijde van de 2e PSI-500 omvormer = 3e kastje van rechts) terwijl
de
digitale meter (geel met zwart) boven op de omvormers als referentie wordt
gebruikt.
Detail
van de bovenzijde van de PSI 500 omvormer waarvan de door groep 1 (4 bovenste
zonnepanelen) gegenereerde gelijkstroom en gelijkspanning direct worden
gemeten voor het achterhalen van de werking van de MPPT functie van de
omvormer (spelden in neopreen kabel waarop rode en groene klampen, de
laatste met een tussengeschakelde weerstand). De chips op het kleine groene
printplaatje registreren de gegevens en sturen die door naar de laptop
voor de dataverwerking. De digitale meter links achteraan wordt als referentie
gebruikt voor de separaat gemeten inverter temperatuur.
De
laptop computer waarop de datastroom wordt vastgelegd. De laptop staat
continu aan (het werkvermogen is slechts ongeveer 8-9 Watt) en stuurt
de gegevens door naar de computer waarop de grafieken worden gemaakt.
De
"datafabriek" en werkplaats op de zolder van Mister Datalogger,
Ton Peters. Rechts het beeldscherm van de computer waarop de van de laptop
komende datastroom in fraaie grafieken worden omgezet; het beeldscherm
links is de computer waarop diverse datastromen op elegante wijze automatisch
in Excel spreadsheets worden verwerkt voor grafieken van dag-, week-,
maand- en jaaroverzichten, prognoses van opbrengsten, etc. Er is een verbinding
met een atoomklok computer in Frankfurt, zoninstralings data van het vliegveld
Zestienhoven worden online geïntegreerd en er worden vergelijkingen
gemaakt met de opbrengsten van andere PV-systemen binnen en buiten Nederland.
Inderdaad,
we zijn hier in de hemel voor de dataverwerking van zonnestroom-systemen
beland. Nederland
heeft er een bedevaartplaats voor zonaanbidders bij!
http://www.pv-solar24.info/
|
