Nieuws P.V. pagina 56

meest recente bericht boven

26 februari 2010 - 19 maart 2010

Voor belangrijke "highlights" voor ons PV-systeem, zie pagina nieuws_PVJSS22.htm

19 maart 2010: Alweer begin van het einde voor ondersteuning zonnestroom in NL? Verbazen doet het me niet meer, u wellicht wel. Vandaag stond in het Financieele Dagblad een kort artikel over "voorstellen" van een van de talloze ambtelijke "werkgroepen" om het gigantische financiële gat in de Staatsbegroting kleiner te gaan maken. 400 miljoen Euro moet er "structureel" worden bezuinigd op het jaarlijkse budget van 2 miljard voor energie- en klimaatbeleid (let op de - wellicht onbedoelde ??? - volgorde...). En, zoals reeds parlementair gesuggereerd, taboes zijn er niet. "Alles is bespreekbaar"...

De verschuiving van de lastendruk van de SDE (die - bewust door EZ gewild - extreem slechte resultaten voor zonnestroom heeft opgeleverd tot nu toe, slechts 28,4% van de 2008 + 2009 beschikkingen daadwerkelijk tot een vinkje "gerealiseerd" leidend in de CertiQ database, status eind februari 2010) was natuurlijk niets nieuws. Hier wordt gesteld dat "een deel" (geen specificatie) van die financiële lasten "via een extra heffing op de energierekening" bij bedrijven en particulieren afgeroomd zou gaan worden. Zeer belangrijk: ook hier geen specificatie. Let op dat dit ook kan betekenen dat er een extra vastrecht zoals de in augustus 2006 door Joop Wijn afgeschoten "MEP-heffing" in het leven geroepen zou kunnen gaan worden, wat zou kunnen gaan betekenen dat zonnestroom opwekkers met volstrekt zelfstandig tot een minimum teruggebrachte variabele (kWh gerelateerde!) kosten mogelijk belazerd zouden kunnen gaan worden (count your blessings, dit is Nederland). Want ook zij moeten altijd "vastrechten" en alle andere "niet kWh gerelateerde" kosten altijd betalen, net als de kWh zuipers die er jaarlijks vele duizenden kWh doorheen jagen. Laten we er van uitgaan dat nog steeds het oorspronkelijke "gesuggereerde" plan realiteit wordt, en wel: een kWh-gerelateerde heffing zoals in Duitsland (al blijft de bemetering daar totaal anders dan in Nederland, met nogal wat consequenties). Met daarbij nog steeds compleet onduidelijk: op basis van welke "registratie" voor zonnestroom opwekkers? Over de uiteindelijke resterende afname (alleen expliciet zichtbaar op meters met aparte telwerken, maar beslist niet op alle)? Of, het eerlijkst: over het volledig "gesaldeerde jaarverbruik" (volledig automatisch bij de nog steeds dominante volautomatisch salderende Ferrarismeters, maar vaak met heel veel moeite en met absurde vertraging "administratief" gesaldeerd bij andere meters)??? Niemand die daar de essentiële details van weet, en bovendien blijft die "saldering" sowieso nog steeds tot problemen leiden en is het regelmatig een zooitje. Pijnpunten genoeg te verwachten, zeker als over het met vraagtekens omgeven "gesaldeerde volume" zo'n SDE heffing berekend zou moeten gaan worden.

Dat er een "heffing" zou komen was dus sowieso al duidelijk, maar wel nog steeds met de nodige vraagtekens over de daadwerkelijke invulling ervan, zoals Polder PV al op 28 november 2009 uitvoerig aan u heeft uitgelegd.

Zorgwekkender zijn de volgende punten uit het FD stukje van vandaag:

• CO2 doel verlagen. Dat is een makkelijk inkoppertje en het zou me niets verbazen dat die er sowieso doorgedrukt gaat worden. Want Nederland zette absurd hoog in op 30% CO2 reductie in 2020, en dat was al van meet af aan (met het voortdurende gepruts in de marge van vier kabinetten Balkenende) totaal onhaalbaar. Dat zal dus wel terug bijgesteld gaan worden naar de "Europese verplichting" van 20%. Nog steeds voor het in fossielen drijvende en de meest gore gassen uitstotende, deels niet aan de VN gerapporteerde (niet gemeten) Nederland een extreem ambitieus doel.
  
  
• "Energiebedrijven dwingen om biomassa bij te stoken in vervuilende energiecentrales". Vierwerf FOUTE boel!!!
  
  (1) Dicteert (!) blijvende dominantie van al veel te machtige energie holdings, waarvan er al twee volledig oncontroleerbaar zijn verpatst aan fossiel-nucleaire transnationale superbedrijven in het verre buitenland. Facilitering van het instandhouden van reeds lang afgeschreven of met lapmiddelen opgekalefaterde inefficiënte, van slechte filters voorziene centrales in de handen van semi-monopolisten die er net zo makkelijk kolen of gas bij kunnen proppen als het ze zo uitkomt. Zeer slechte zaak!
  
  (2) Extreem gevaarlijke route met hoog potentieel aan milieuproblemen, biodiversiteit verstoring, concurrentie met landbouw gewassen, en eindeloos gesleep van absurde stromen aan "biomassa" van onbekende, slecht gedefinieerde of makkelijk fraudeerbare herkomst over de wereldbol (met ongetwijfeld zeer fossiel gestookte transport middelen) om de "Haagse doelstellingen" geforceerd te gaan halen.
  
  (3) Verplichtingen aan bestaande, reteconservatieve, en permanent de markt verstorende energiebedrijven met pelotons aan juristen in dienst hebben in de "quota" voorloper Groot Brittannië tot gruwelijk slechte "marktprestatie" geleid, waardoor dat rijke land en feitelijk grootmacht met grote potentie desondanks in de onderste regionen van fysieke opwekking van hernieuwbare elektriciteit is beland. Een zeer slecht voorbeeld dus ("verplichtingen duurzaam" zijn al jaren het zeer fragenswürdige paradepaardje van o.a. Vendrik van GroenLinks, die trouwens zoals zovelen uit het Slagveld genaamd de Tweede Kamer gaat vertrekken).
  
  (4) Essentiële marktverstoring en schandalige concurrentievervalsing t.o.v. kleinschalige biomassa vergisters e.d. Die alleen al door hun inherent kleinere schaal structurele kosten nadelen hebben die met deze verplichting voor "kostenefficiëntere" bijstook molochs een schandalig markt nadeel in de schoot krijgen geworpen. Ontoelaatbaar en voer voor ingrijpen door de "geliberaliseerde energie markt"-geile Europese Commissie!
  
  
• En nu komt het, vetdruk van Polder PV: "Het verlagen of schrappen van subsidies voor inefficiënte duurzame energietechnologieën zoals warmtekrachtkoppeling en de opwekking van zonne-energie".

Dus dan weet u wat u wellicht te wachten zal staan als deze "ambtelijke werkgroep" op dit omineuze punt (en/of andere) hun zin gaan krijgen. Wie weet wordt de SDE kermis voor zonnestroom straks wel weer helemaal weggeschrapt. Al kostte die dit jaar maar 69 ("categorie klein") + 24 ("groot", 31 mei inschrijven) = 93 miljoen Euro. Peanuts. Duitsland gaf in 2008 al dik 2 miljard Euro uit aan Einspeise Vergütungen voor zonnestroom, en blijft dat nog vele jaren wettelijk verplicht uitbetalen (plus alles wat er nog allemaal bij gaat komen, volumes waar we in Nederland alleen maar van kunnen dromen, zelfs als je die bedragen door een factor vijf deelt - correctiefactor voor de bevolkingsgrootte).

Natuurlijk kan het allemaal mee gaan vallen, al blijft Polder PV erbij dat de SDE voor zonnestroom in ieder geval een doorlopende ramp is en blijft voor ons land. Maar het kan ook gaan tegenvallen. En: "het" is nu blijkbaar al een punt wat mogelijk ingevuld kan gaan worden. Alleen al dat het is "uitgesproken" zou alle alarmvlaggen uit moeten doen gaan. De nood is hoog in Den Haag. Alles is mogelijk. Het is maar dat u het weet.

Bron:
Den Brinker, G. (2010). "Bedrijf moet meebetalen aan subsidies groene stroom". Voorstel ambtelijke werkgroep. - Financieele Dagblad nr. 66/vr. 19 maart 2010: p. 4.

Zie ook abstract met gewraakte tekst onderdeel op site Energieraad:
http://www.energieraad.nl/newsitem.asp?pageid=21118

19 maart 2010: Solar here - solar there - solar everywhere!!! Gisteren viel alweer het maart nummer van Photon in de bus, dus dat wordt weer hard doorlezen geblazen. De wereldrevolutie in hernieuwbare energie in maandelijkse vorm, een pagina of tweehonderd per keer. Ga er maar aan staan. Polder PV doet zijn stinkende best...

Ditmaat was het fraais vergezeld van een hartstikke mooie globale instralingskaart van 3Tier, Inc. Die kaart met de "Annual Mean Global Horizontal Irradiance" is tot stand gekomen met gebruikmaking van een database met 10 tot 13 jaar halfuurlijkse hoog-resolutie satelliet beelden, en zodanig verwerkt dat een uniforme ruimtelijke resolutie over de hele planeet van ongeveer 3 kilometer kon worden bereikt. Een prachtig cadeau!

^^^ Een fraai uitvouwbaar presentje zat bijgesloten bij de Photon uitgave van maart 2010: een hoog-resolutie horizontale instralingskaart van onze aardkloot, van 3Tier, Inc. Met hartelijke dank! © 3Tier, Inc. (see also: website)

Wat een gemiddelde lezer direct zal opvallen is de forse gradiënt van met name noord naar zuid, waarbij uiteraard een "vergeten" continent als Afrika zo'n beetje van het papier af spat, zoveel zonlicht komt daar jaarlijks binnen (al is het "slechts" 2-2,5 maal zoveel dan op onze breedtegraad, vergeet dat s.v.p. nooit!). Als het slim gespeeld wordt, kan dat continent met hulp van het stinkend rijke westen enorme stappen voorwaarts maken met direct duurzaam opgewekte energie, voor eigen gebruik, en daarna (!): met enorme export kansen, als het "transport" betaalbaar zal blijken te zijn. Ook kan in die contreien gedacht worden aan zogenaamde "breeder plants", bijvoorbeeld zonnecel fabrieken die lokaal gevoed worden door hetzij PV, hetzij CSP stroom of een combinatie van beiden. Regio zoals de droge westkust van het recent door een verschrikkelijke aardbeving getroffen Chili en Peru (zeer hoge instraling, volgens de kaart tot wel zo'n 2.900 kWh/m².jaar, bijna 3x zoveel dan in onze contreien!) bieden grote kansen, als aan alle essentiële verdere randvoorwaarden kan worden voldaan. Er zijn door de Spaanse ontwikkelaar Solarpack al plannen aangekondigd voor een 9 MWp grote PV centrale in de gortdroge Atacama woestijn die volgens berichtgeving van Photon zonder subsidie zou moeten draaien (wel: groencertificaten te ontvangen). In het maart nummer van Photon zelfs twee uitgebreide artikelen over de nog zeer jonge, maar veelbelovende markt in Chili in de nu blijkbaar weer opgestarte, langdurig stil gelegen "landenserie" van dit Duitstalige vakblad in zonnestroom.

Zonnestroom hier, daar, of overal?
Er zijn ook mensen die zeggen: hoe is het toch in hemelsnaam mogelijk dat een land als Duitsland (hier diep in de blauwe zone, globale instraling grofweg 1.000 kWh/m².jaar) de helft van de wereld afzetmarkt voor zonnestroom voor zijn rekening neemt? Ga toch naar de "solar belt", Afrika, of andere meer richting equator liggende zones! Wat die mensen elke keer weer vergeten is dat uitsluitend "de hoeveelheid zoninstraling" slechts een van vele factoren is voor het hebben van succes bij de implementatie van zonnestroom of andere zonne-energie technologieën. Daarvoor is een complexe doch doorslaggevende combinatie van politieke moed, technologische kennis en innovatiedruk, een goed opgeleide bevolking, bereidheid tot investeren in (in ieder geval al: het hebben van een voldoende hoog niveau van) industriële activiteit, een bovengemiddeld ecologisch besef en bereidheid daar "offers" voor te brengen, en ga zo maar door voor nodig. Al die elementen vinden we (nog steeds) in Duitsland, en daarom is het de "in die vermaledijde blauwe zone liggende" wereldmarkt. En (nog) niet de U.S.A., wat in theorie vele malen rijker is, verschrikkelijk veel zonne-potentie heeft (zie kaart, met name in het zuid-westen van het land en het aanpalende Mexico). Maar waar de politieke context en de energie zuip mentaliteit ("the sky is the limit" zit in de vezels van de Amerikaanse burger gebrand), in combinatie met de actuele sociaal-economische context (gigantische economische crisis en veel sociale problemen) dat land nog steeds niet tot "de" zonne-energie prima pares heeft gemaakt die het zou kunnen zijn. En vergeet de dichtbevolkte reuzen in wording China en India (en het hier niet op de foto staande Australië) niet, zie wederom de kaart met zeer hoge instralingswaarden voor deze regio, met name interessant voor het mensenrijke Indiase subcontinent.

Vergeet ook niet dat bijvoorbeeld een zonovergoten subcontinent als het Arabische schiereiland weliswaar veel potentie heeft, maar dat het extreem dunbevolkt is, met nauwelijks een elektrische infrastructuur (bijna alles in de kustregio). Potentie is iets anders als: bouw maar vol dan met gigantische PV of CSP centrales. Want al die stroom moet ergens heen. Naar verbruikers. Daar heb je de nodige peperdure infrastructuur voor nodig. De doorslaggevende vraag zal zijn: en wie gaat die infrastructuur dan wel betalen, en wie hebben daar de zeggenschap over?

Wat de kaart ook duidelijk aantoont is dat er overal zonlicht is, en dat in heel noord Europa de potentie gewoon aanwezig is, al is het "wat minder" dan verder zuidwaarts. Polder PV toont immers als tien jaar aan dat een substantieel tot een volledig energiebewust huishouden op eigen opwek kan draaien met antieke modules en nog steeds meer comfort dan menig wereldburger zich vandaag de dag kan wensen. Het gaat niet alleen om "de hoeveelheid instraling". Wat bijvoorbeeld in theorie met enorme CSP centrales zogenaamd "kostenefficiënt" uit regio zoals het Middellandse Zee gebied naar NW Europa "gehaald" zou kunnen gaan worden, zie echter onderstaande link. Het gaat om het te behalen resultaat in een heel spectrum aan situaties en toepassingen. Zonnepanelen worden steeds goedkoper, steeds efficiënter, de elektriciteitsprijzen worden gemiddeld genomen (!) steeds hoger, en, zwaar onderschat, de weerzin bij het publiek tegen de centralistische, monopoloïde, door gigantische energiebedrijven toegeeigende energievoorziening wordt dagelijks groter. Een combinatie van fysische, en sociaal-economische factoren maakt dat zonne-energie overal toepasbaar wordt, en steeds meer, met steeds meer daadkracht wordt gevraagd of zelfs opgeeist. Zelfs in die door sommigen vervloekte "blauwe zones". Die kritiek komt vaak van pure fysici die de rest van de maatschappelijke realiteiten volledig buiten beschouwing laten in hun analyses. Die extreem belangrijke "blauwe zones", waar nog steeds de meeste mensen wonen, met de hoogste koopkracht, zijn doorslaggevend gebleken in het starten van de decentrale revolutie. Door honderdduizenden mensen en honderden bedrijven in meestal democratische landen. Mensen die elke dag weer steeds meer trek in dat heerlijke spullie genaamd zonnestroom krijgen. De meest democratische en extreem stimulerende vorm van opwekking van hernieuwbare elektriciteit. Go for it!

http://tinyurl.com/ykrz55v (verkorte link naar bericht over ernstige twijfels van een executive officer bij Bloomberg over de haalbaarheid van het Desertec concept om in woestijnachtige, zonnige gebieden zoals op de in dit artikel getoonde instralingskaart massaal zonnestroom middels CSP centrales op te gaan wekken...)
http://www.happynews.nl/2010/03/18/zonne-energie-nu-zelfs-zonder-subsidie-al-aantrekkelijk/ (waarop nog wachten? Je koopt nu met een zonnestroom systeem al voor 25 jaar voor een vaste prijs kWh in voor een tarief wat al rond of zelfs onder sommige huidige prijsniveau's ligt. Ondanks het feit dat ons land "in de blauwe zone ligt" van de hier getoonde instralingskaart. En: zonder bureaucratische subsidies waar je eeuwen op moeten wachten - als je al kans maakt op een beschikking...)

18 maart 2010: Voorlopige (?) cijfers mondiale afzet PV. Ongeveer een maand na publicatie van het februari nummer van Photon International (PI) met daarin een zeer interessant voorlopig overzicht van de mogelijke marktgroei van zonnestroom op ons aardklootje in 2009 (analyse van nogal fors variërende inschattingen van 5 verschillende "toonaangevende" bronnen over de tien nationale top markten), heeft nu als vanouds het oorspronkelijk in California gevestigde Solarbuzz LLC* haar eigen ??? definitieve ??? duit in het zakje van marktinventarisatie gedaan middels hun Marketbuzz™ 2010 rapport. Al is meteen duidelijk uit het in het abstract publiceren van "percentages van deelmarkten" i.p.v. fysieke MWp getallen per land (Marketbuzz™ 2009 rapport over de 2008 marktgroei), dat ze liever niet "gratis" teveel details prijs willen geven t.o.v. de eerdere Marketbuzz™ publicaties.

Voorkant van het februari 2010 nummer van Photon International, met een foto van een forse hoeveelheid zonnepanelen (ik telde er zo'n 630) in de module plant van Schott Solar in Albuquerque, New Mexico (U.S.A.). Wachtend op kakelverse (of reeds chronisch verslaafde, uitbreidende) afnemers. In dit nummer van PI een gedetailleerd overzicht van de top tien PV-markten in 2009. © Photo Rolf Schulten / photon-pictures.com >>>

Waar PI nog voorzichtig blijft op het vlak van het totale nieuwe geïnstalleerd vermogen en inschat dat er "minimaal" 6 en "mogelijk" zelfs 7 GWp is bijgekomen (er zitten nog erg veel onzekerheden in nogal wat cijfers, en vooral die voor de Duitse markt kunnen gigantisch veel impact hebben), komt Solarbuzz op basis van haar eigen marktonderzoek op een verbazingwekkend nauwkeurig getal van 6,43 GW[p], een mooi "gemiddelde" van de PI range. PI maakte verder nog geen complete onderverdeling bekend maar publiceerde wel gedetailleerde en goed onderbouwde cijfers van de tien topmarkten van 5 analisten bureau's inclusief die van henzelf. Solarbuzz echter maakt in het net gepubliceerde abstract van het bijna 4.000 dollar kostende eigen rapport, slechts een grove indeling van deelmarkten, en lumpt op uiterst curieuze wijze de drie Europese markten van Duitsland, Italië en Tsjechië bij elkaar tot een "volume percentage" van 63% (van het totaal). Dat is nogal vreemd, want het blijft een feit dat Duitsland (al jaren) extreem veel verder is dan alle andere landen bij elkaar, ook uiteraard t.o.v. de tijdelijke kroonprinses genaamd Spanje.

De Spaanse Goldrush in 2008 (PI cijfer: 2.673 MWp nieuwbouw) was van extreem korte duur, waarna de markt door bikkelhard overheids-ingrijpen (marktcap van 500 MWp/jaar, veel lagere tarieven) compleet in elkaar is gedonderd. PI schat de afzet voor Spanje in 2009 in met slechts 70 MWp, een dramatische instorting van 97,4% van het bijgebouwde 2008 volume. Solarbuzz zelf komt voor Spanje in 2009 met een bijbouw van slechts 4% t.o.v. het voorgaande jaar. In het Marketbuzz™ 2009 rapport gaf Solarbuzz 2.460 MWp op voor de Spaanse 2008 markt (een forse 8% minder dan het PI cijfer). Die 4% zou dan neerkomen op een bijbouw in 2009 van slechts 98,4 MWp op basis van hun eigen data, wat weer 41% boven het door PI geschatte groeivolume voor dat jaar zit.

Duitsland is en blijft dus absolute Weltmeister. Het land zal volgens PI zelfs extreem veel meer in 2009 bijgeplaatst blijken te hebben dan het totaal van de volgende 9 "top"markten! Het "lumpen" van die wereldmarkt met twee veel kleinere markten, volgens PI slechts op de 4e (Italië, schatting PI 436-457 MWp bijbouw) resp. 5e (Tsjechië, schatting PI 411 MWp nieuwe installaties) plaats staand, moet dan ook waarschijnlijk als een marketing truuk van Solarbuzz worden gezien om in het abstract niet teveel details over nationale deelmarkten prijs te "hoeven" geven (ze willen natuurlijk graag hun prijzige integrale rapporten verkopen). De schattingen van PI voor Duitsland variëren van 3 tot zelfs 3,85 GWp nieuwbouw in 2009. Eind november was de accumulatie volgens het Bundesnetzagentur al opgelopen tot 2.345 MWp; de update voor de drukste maand, december 2009, is echter nog steeds niet gepubliceerd door deze onder het Wirtschaftsministerium ressorterende instantie. Dus het gaat spannend worden wat daar uit gaat komen (en ook: in die database kunnen nog steeds forse fouten zitten). Overigens, ook in de oudere cijfers voor Duitsland verschillen PI en Solarbuzz van mening: voor 2008 kwam de eerste op 1.933 MWp (op basis van zeer betrouwbaar te achten, door accountants gecontroleerde data van de netbeheerders onderzocht door het Duitstalige zuster tijdschrijft Photon, zie samenvatting). Solarbuzz kwam in het Marketbuzz™ 2009 rapport* over dat jaar echter slechts tot 1.860 MWp, 3,8% minder. Dat zijn meteen forse verschillen bij die (veronderstelde/berekende) marktvolumes.

* Dit rapport werd in juni 2010 herzien, met een totale mondiale capaciteit van ... 7,3 GWp. Zie de bespreking op Polder PV van 28 juli 2010.

<<< Dit plaatje zal vast vaak gebruikt worden op diverse websites, al is het erg summier en misleidend: het nogal uitgeklede en details verhullende marktoverzichtje uit het abstract van Marketbuzz™ 2010, wat de globale PV-markt van 2009 in grote lijnen bespreekt (nieuwbouw van PV per jaar per markt). Cijfers kunnen fors verschillen van die van andere analisten, zie de tekst. Duitsland zou natuurlijk een eigen taartpunt moeten krijgen, want die markt is en blijft alles en iedereen domineren. Ongetwijfeld ook in het komende jaar... © 2010 Solarbuzz/NPD Group (link below)

De lumpsum van Solarbuzz voor Duitsland, Italië en Tsjechië komt op 4,07 GWp. Afhankelijk van de door PI gevonden spreiding in nationale rapportages en/of nog niet afgeronde inschrijvings- dan wel registratie procedures voor zowel Duitsland als Italië, komt hun minimale lumpsum voor die drie markten op 3,87, en het maximum op zelfs 4,70 GWp neer. Dat laatste getal ligt alweer ruim 15% boven de Solarbuzz waarde.

Gaan we uit van een "voorzichtige" 3 GWp nieuwbouw voor Duitsland, en het "nauwkeurige" Solarbuzz totaal cijfer van 6,43 GWp, komt de pure Duitse contributie neer op 46,7% van de mondiale markt. Als het scenario van de door PI genoemde 3,85 GWp voor BRD (al eerder voorspeld door Photon Consulting, een van de andere Photon organisaties onafhankelijke marktonderzoeker...) uit gaat komen, heeft Duitsland met een verbijsterende 59,9% de rest van de wereld wederom verpletterd in 2009. Uiteraard is hier het laatste woord nog lang niet over gezegd, maar dat onze oosterburen op Einsame Spitze door blijven gaan - ondanks straks nog veel lagere invoedingstarieven voor zonnestroom - is op voorhand al vele jaren duidelijk (voor wie het wil zien).

Wat hieruit in ieder geval al duidelijk wordt, is dat, als we van de Solarbuzz accumulatie van 6,43 GWp uitgaan, en dat vergelijken met het vorige abstract voor 2008 in Marketbuzz™ 2009, 5,95 GWp nieuwbouw, de marktgroei in (diepe) crisistijd waarschijnlijk minimaal 8% is geweest, met mogelijk nog fors hogere eind uitkomst als alle gegevens betrouwbaar en definitief zullen worden afgespijkerd. Geen slechte business, zullen we maar zeggen, zelfs al zou het "maar" bij die 8% blijven...

De claim van Solarbuzz dat Italië (in het abstract zonder specificatie) de tweede markt is geworden in 2009 wordt niet onderschreven door PI, die het land met 436-457 MWp op de vierde plaats zet na Japan (450-500 MWp) resp. de Verenigde Staten (440-465 MWp). Solarbuzz geeft voor deze landen een vierde (Japan 2008 "0,23 GW" + 109% = 481 MWp?) resp. derde plaats (U.S.A. 2008 groei met 36% tot 485 MWp, wat zou inhouden dat in 2008 357 MWp bijgebouwd zou zijn - voor dat jaar stond dat in het vorige Marketbuzz™ rapport als "0,36 GW" genoteerd). Het blijkt sterk van de bronnen af te hangen hoe de uitkomst is en dientengevolge, bij niet ver van elkaar af liggende cijfers, welke positie op de ranglijst het desbetreffende land krijgt.

In het PI artikel worden ook de volgende 5 marktposities vergeven, na de Oostblok Verrasser Tsjechië (411 MWp): (6) België (zie mijn uitvoerige rapportages, met name van de dominante Vlaamse deelmarkt), (7) China, (8) Frankrijk (tegenvallend met slechts 191 MWp volgens PI), (9) Zuid Korea (waarschijnlijk volgend jaar uit de top tien verdwijnend door hard ingrijpen door de regering, de enige natie wat lagere groeicijfers had dan de andere 9 top tien landen t.o.v. 2008), resp., (10) toch ook weer verrassend, het langdurig anti Kyoto protocol doch zonovergoten Australië (hekkensluiter met 75-85 MWp bijbouw in 2009). Het zou tijd worden, hooggeschatte "Down-Unders"...

Uiteraard is NEEderland in geen velden of wegen in dit soort toplijstjes te bekennen, maar wie Polder PV leest weet dat zo'n scenario geen schijn van kans maakt zonder revolutie. Die gaat ook het recente (door Energeia zeer kritisch geanalyseerde) "multi-partijen-collectief" voor de totstandkoming van o.a. een "Energie Ministerie" , zie ook de zogenaamde "Verklaring van Utrecht" voor "nieuwe energie in Nederland", pdf (een van zoveel initiatieven om de fossiele zooi vlot te trekken in ons land) volgens Polder PV niet brengen. Want EZ zal nooit zonder slag of stoot haar eigen ondergang bewerkstelligen door zo'n Energie Ministerie naast zich te dulden. De diep in centralistische energiebelangen gedompelde ambtenaren zullen hoogstens gewoon die comfortabele nieuwe (duurzaam ingekochte?) stoelen gaan bezetten, en dan verandert er dus hoogstwaarschijnlijk niets, of het wordt nog erger dan het nu al is (want: dan ook vrij spel met de atoompjes...). Uiteraard wens ik de initiatiefnemers desondanks alle succes van de wereld toe, want ooit zal de wal het schip gaan keren. Gelieve zo spoedig mogelijk het stuur van die fossiele mammoettanker over te nemen voordat er extreme ongelukken gebeuren...

Meer cijfers
Er staan nog meer leuke getallen in het Marketbuzz™ 2010 rapport.

Celproductie 9,34 GW (2008: 6,85 GW), groei: 36,4%, en 3 GW meer dan er uiteindelijk op de eindmarkt in de vorm van installaties is afgezet. Wat dus, naast de doorgaande kostprijs reducties in de ruwe grondstof (solar grade silicium) een zoveelste verklaring is voor de enorme prijsdalingen in de hele sector (kristallijne modules zakten 38% in prijs). Kostenreducties die tot en met de systeemprijzen doordringen, anders prijzen verschillende tussenschakels in met name de kristallijne ketens zich volledig uit de markt. Er zullen ongetwijfeld de nodige magazijnen vol liggen met cellen en modules bij dit soort productie overschotten. De tijd is dan ook rijp om aan de zonnestroom te gaan, want de prijsdalingen zullen gegarandeerd doorzetten als de celproductie op deze reeds forse niveaus blijft doorgaan, die de prijsdruk alleen nog maar verder op zal gaan voeren.

Snelle groei dunne laagjes...
Onder "cel" moet u wel een breed concept verstaan, want ook de snel populairder wordende dunnelaag modules behoren tot deze categorie. Die worden natuurlijk "in een stuk gemaakt" (afgezien van een uniek concept als Nanosolar, wat principes van beide technologie platforms in zich verenigt). Solarbuzz schatte voor 2009 reeds een spectaculair marktaandeel van 18% in voor dit segment, waarbij ongetwijfeld het zeer populaire Amerikaanse First Solar een hoge impact heeft gehad (zit al ver over een GWp aan productie). First Solar kondigde zeer recent (persbericht 16 maart 2010) nota bene aan dat ze op de bandwagon van de "concentrating solar power" Desertec Industrial Initiative jongens gaan springen. Een extreem slimme zet, omdat hun spotgoedkope dunnelaag CdTe modules zeer goed tegen hitte kunnen (denk o.a. aan de succesvolle centrale van Sempra Generation bij Las Vegas en natuurlijk de 10 MWp CdTe start-up van Masdar City in Abu Dhabi (V.A.E.). En ze zich daarmee wederom goed kunnen onderscheiden van de aan hitte katzwijm bezwijkende kristallijne concurrentie die inmiddels via enorme prijsdalingen hun oorspronkelijke kosten nadeel t.o.v. dat "stoutste jongetje van de solar class" deels teniet konden doen. Slimme jongens en meisjes bij de strategen van First Solar, want "Desertec" betekent: Big Bucks, en Media Geile Politici. Een zeer interessante combinatie voor een bedrijf als FS...

Het zal u verder niet verbazen dat alleen al de Chinezen en de producenten uit Taiwan van de totale wereldmarkt al 49% van de "cel" (incl. dunnelaag) productie in handen hebben. En dat gaat gegarandeerd meer worden, gezien de verbijsterende productie uitbreidingen in die landen.

Wat de "toekomst" brengen zal blijft spannend, en is van talloze factoren afhankelijk. Solarbuzz doet een moedige poging, en voorspelt een hoge groei in 2010 en zelfs de komende 5 jaar (Photon Consulting verwacht echter een forse crash, mogelijk een cap op wereldmarkt Duitsland rond 2013 [pdf], al blijft moeilijk inschatten wanneer dan wel en hoe groot). Solarbuzz schat in hun laagste groeiscenario een haalbaar jaarlijks bijbouw volume in 2014 van 2,5 maal de huidige omvang en gaat dus uit van een verbijsterende 16 GWp/jaar (bij een jaarlijkse marktomzet van naar schatting 100 miljard dollar voor de industrie). Als we dan even uit de duim gaan zuigen boven de solar-powered zakjapanner, met die 16 GWp/jaar rekenen en een absolute "bottom" productie van slechts 800 kWh/kWp.jaar (in werkelijkheid [extreem] veel hoger liggend in bijna alle landen die momenteel "iets" betekenen in zonnestroom), gaat er met dat marktvolume rond die tijd minimaal iets van 12,8 Terawattuur aan pure groene stroom extra geproduceerd worden per jaar. Weer dik 3 Borsseles d'r bij, maar dan werkend op kernfusiestroom uit dat gele bolletje op 150 miljoen kilometer afstand. Nogmaals: met de "zwakste" groeiscenario's, dus het kan veel en veel meer gaan worden. Ik zeg: DOEN!

* Solarbuzz LLC is inmiddels opgekocht door de NPD Group, een firma die voor zo'n 1.800 bedrijven onderzoek doet naar consumenten markten en retail info levert. De reeds bestaande dochter DisplaySearch van de NPD Group, die al wat onderzoek deed naar de booming zonne-energie sector, zal worden geïntegreerd met het inmiddels verkregen, sinds 2001 bestaande Solarbuzz die zich altijd uitsluitend met de PV markt heeft bezig gehouden. Solarbuzz zal haar naam behouden.

Bronnen:
Hering, G. & Hirshman, W.P. (2010). Top of the world. - Photon International 2-2010: pp. 50-61.
http://www.solarbuzz.com/marketbuzz2010-intro.htm (Marketbuzz™ 2010 van Solarbuzz/NPD Group)

18 maart 2010: Gosse Boxhoorn gaat het weer proberen... Met dank aan een trouw lezer van Polder PV een link naar een artikel in het Financieele Dagblad (onderaan), met daarbij de aantekening dat het stuk later mogelijk niet meer te lezen zal zijn. Vandaar een abstract.

De heer Boxhoorn heeft, sinds hij door inmiddels 100% aandeelhouder, atoomboer Delta van Solland Solar samen met zijn kompaan op straat werd gezet, zich op zijn "andere" project gestort. The Silicon Mine, een pure grondstof fabriek voor de kristallijne PV-industrie gepland op het Chemelot terrein van groot-energie verbruiker DSM in Zuid Limburg, met o.a. als grondstoffen leverancier Degussa. Een bedrijf wat een zuivere vorm van de basis grondstof, het reactieve gas chlorosilaan (merknaam Siridion®), moet gaan leveren voor een polysilicon reactor. Het liep echter niet lekker met de financiering (zeker niet in crisistijd), maar inmiddels schijnt er weer wat zon op het solar grade silicium project te vallen. De Europese Investerings Bank schijnt nu zo'n 100 miljoen Euro lening toegezegd te hebben, Boxhoorn zou volgens het FD artikel in ieder geval 150 miljoen extra nodig hebben aan "risicodragend" kapitaal. De fabriek kost namelijk (nog steeds) een slordige 400 miljoen Euro...

En dus ging Boxhoorn weer eens op de originele toer - hij blijft een ondernemer in hart en nieren met een passie voor zonnestroom. Hij ging geld proberen op te halen bij een bekende kunstbeurs in Maastricht. Waarbij getracht werd om potentiële investeerders over te halen om bedragen rond de 20-25 miljoen Euro op tafel te leggen - de echte financiële krachtpatsers, dus (geen gepruts met volksstammen die 1.000 Euro p.p. in zouden willen leggen) ... 2012 productieklaar met 400 mensen "an die Arbeit", dat is het doel. We gaan het zien.

Achtergrond
Wel moet dit voor Nederland natuurlijk erg interessante en belangrijke initiatief in het nieuwe perspectief van mondiale overcapaciteit bezien gaan worden. Want zeker als de Duitse markt mogelijkerwijs "verzadigd" dreigt te raken (dat kan in een paar jaar tijd beslist een mogelijkheid zijn, met name in combinatie met "politieke gevoeligheden" rond een nog verder exploderende eigen markt), en er onvoldoende massale afzet van modules, zonnecellen en dus ook uiteindelijk silicium "zal kunnen zijn", zal de business-case voor zo'n installatie in het "dure" westen kritisch tegen het licht moeten worden gehouden. Er zijn namelijk al enorme productie installaties werkend of in aanbouw elders op deze aardkloot. Waarvan het 16.000 ton productiecomplex van LDK in aanbouw wel de meest opvallende is, en waarvan de voor 2010 geprognosticeerde 4.500 tot 5.500 ton productie sowieso al bij de grofweg 90.000 (!!) ton van de eerste drie producenten (Hemlock/U.S.A., Wacker/B.R.D. resp. OCI/Zuid Korea, cijfers Photon jan. 2010) er bij komt de komende twee jaar. De nu al beroemde Chinese module producent Yingli heeft in een record tijd middels haar dochter Fine Silicon Co. Ltd. een eigen polysilicon plant uit de grond geramd (20 maanden tijd, kosten 320-330 miljoen dollar, verwachte productie in 2010 1.000 ton en in 2011 al 3.000 ton, volgens Photon International van februari 2010...). En dat is beslist niet de enige polysilicon plant die in China al in staat van wording is of (deels) al gerealiseerd. Volgens Greentechmedia.com zou in China alleen al in 2009 18.000 ton zijn geproduceerd, en lijkt de regering van plan om "in te grijpen" om een zeepbel aan productie te voorkomen. Lees s.v.p. de ronduit verbijsterende getallen over de "polysilicon plannen" in China in het bericht van 16 maart 2010...

TSM zou alleen al bij de start in Zuid Limburg aansturen op nog eens 4.000 ton aan productie. Dat is maar 4% van alleen al de accumulatie van de hier boven genoemde 5 grote producenten, en slechts ruim 3,7% als de in het Greentechmedia.com bericht genoemde hoeveelheid blijkbaar al fysieke Chinese productie in 2009 wordt opgeteld bij de drie groten der aarde (dit jaar uiteraard nog veel groter wordend).* Dus die "5% van de markt in 2010" op de TSM site mag een dik vraagteken bij, want die productie plant in Zuid Limburg is natuurlijk niet zomaar in een jaartje gebouwd, dat zijn "nogal complexe industriële installaties" (en: Nederland is China niet)... De vraag is voorts of het geproduceerde, zuivere silicium ook voor concurrende prijzen aangeboden zal kunnen gaan worden aan de zeer scherp op kostprijs gefocuste markt. Genoemde gewenste capaciteit voor TSM (die nota bene ook nog eens uitbreidbaar zou zijn naar 14.000 ton capaciteit/jaar...) is namelijk gebaseerd op een "feasibility study" van 2006 volgens de TSM website, en in de tussentijd is er natuurlijk enorm veel veranderd in de business. Vooral de prijs voor energie in Zuid Limburg zal een belangrijke extra productie factor blijken. Ik neem aan dat Boxhoorn cs. weten waar ze aan beginnen.

Jolly SML?
Ondertussen wordt een iets lager sommetje gereserveerd voor het eerder ook al op Polder PV besproken "Jollysolar", het doorstart module productie initiatief van de heer van Laarhoven van het door eigenaar Centrosolar opgedoekte Ubbink Solar Modules (Doesburg). Aanvankelijk in Kerkrade, en als de zaken gaan zoals gewenst, uiteraard naar de al jaren geplande "solar cluster" naast Solland Solar op het nog erg lege Avantis terrein op de grens van Nederland en Duitsland tussen Heerlen en Aachen. Met uiteraard weer een nieuwe naam, Solar Modules Limburg. Ik verwacht dat dit initiatief, wat slechts 7 miljoen Euro moet gaan kosten (waarvan 3 miljoen eigen vermogen), zeker levensvatbaar zal blijken. Want alleen al de naburige module vretende Belgische markt geeft een geruststellend perspectief op directe afzetmogelijkheden, en van Laarhoven weet wat "goede modules maken" is, een pré in de markt. Mogelijk dat er nog wat kruimels voor de brakke Nederlandse markt over zullen blijven...

* In het net verschenen mondiale marktrapport abstract van Solarbuzz/NPD Group (bericht hierboven) wordt gerept van een mondiale "capaciteit" van 114.500 ton in 2009 voor de 7 grootste polysilicon producenten. Dat zou, bij realisatie van TSM met 4.000 ton "capaciteit" (nog niet: productie), neerkomen op slechts 3,5% van de markt van 2009 (dus ook niet 2010, zoals gesteld in het TSM bericht met 5% aandeel van die veronderstelde marktgrootte, die echter gezien de nu bekende cijfers veel groter zal zijn gegroeid).

http://www.fd.nl/artikel/14425198/pionier-zonne-energie-zoekt-kunstbeurs-investeerders

(zie ook verkorte EnergieGids.nl bijdrage)

17 maart 2010: Duits-Nederlands zonne-energie forum - mixed feelings. Van deze bijeenkomst op 16 maart 2010 in de Kamer van Koophandel in Utrecht, die nogal "gemengde gevoelens" bij Polder PV opriep, heeft de webmaster inmiddels een uitgebreid verslag gemaakt. U vindt het op een separate webpagina.

15 maart 2010: Laatste grote grafieksectie PPV voor 2009 afgerond: seizoenen. De "seizoenen" grafiek sectie op Polder PV was al een tijdje niet bijgewerkt. Het is een vrij ingewikkelde serie berekeningen waar je goed je hoofd bij moet houden, en eindelijk heb ik er wat ruimte voor vrij kunnen maken. Inmiddels is de complete set tot en met eind 2009 afgerond, of tot waar de betreffende "winterseizoenen" zijn begrensd. Voor het meteorologische seizoen was dat 30 november 2009 (einde "meteorologische herfst"), voor het astronomische seizoen was dat 21 december 2009, waarbij de astronomische winter officieel startte om 18h47 lokale tijd (Midden Europese Tijd).

In de seizoenen sectie krijgt u, naar analogie van het relatieve aandeel wat ik voor de maanden heb berekend in de jaaropbrengst voor ons 1,02 kWp PV-deelsysteem (zie deze grafiek pagina), in grafiek en getalvorm verduidelijkt wat het aandeel is van de diverse seizoenen in de absolute en relatieve producties (en dus ook: in welk seizoen u de grootste productie van uw eigen systeem kunt verwachten bij ongeveer vergelijkbare plaatsings-condities, grofweg zuid en met een vaste hellingshoek van 30 graden). Dit heb ik zoals gebruikelijk in detail uitgewerkt voor (a) de kwartalen per kalenderjaar, (b) de meteorologische seizoenen, en (c) de astronomische seizoenen. Het verschil is dat alle (bekende) inverter defecten uit de berekeningen zijn gefilterd, en dat van de genormeerde opbrengsten (Wh/Wp) per seizoen gebruik wordt gemaakt in de grafieken.

Voor het uitgebreide grafiek overzicht met toelichting, zie:

13 maart 2010: 10 jaar Polder PV aan het net! Het is vandaag precies 10 jaar geleden dat onze eerste vier zonnepanelen (inmiddels zwaar verouderd, doch nog steeds prima werkend) "aan het net" gingen. Ze waren al een paar dagen eerder geplaatst, maar op de 13e maart van het jaar 2000 werden ze pas aangesloten via een 25 meter lange AC kabel en het zonnestroom indicator kastje met een stekker in het stopcontact. Toen zaten de OK4 omvormers namelijk nog onder de modules gemonteerd helemaal boven op het dak (vierde verdieping, ons appartement bevindt zich op de begane grond), en werden de AC stromen van die omvormers (4 stuks, elk ACN2000E 93 Wp module een exemplaar) parallel gebundeld en met een AC kabel naar beneden getransporteerd.

^^^ De allereerste logging van ons net opgeleverde PV-systeempje van 4 stuks 93 Wp modules (372 Wp), op een DOS monitoring display op een laptop, waarvan we een printje van de installateur kregen. Let op de "geaccumuleerde" energieopbrengst van slechts 2 Wattuur per stuk (waarschijnlijk na een test in de N.K.F. fabriek). De datum is hier niet goed ingesteld (was 13 maart 2000), pas twee weken later kreeg ik het bestelde data interface (OK485) tot mijn beschikking, en konden we zelf intensief gaan loggen. Polder PV heeft dat met verschillende versies van de software al die tien jaar lang tot op de dag van vandaag volgehouden, wat een unieke serie data heeft opgeleverd die in de omvangrijke grafieken sectie van Polder PV tot in detail zijn uitgewerkt. Helaas zijn in de loop van de tijd drie van de vier hier getoonde omvormers kassiewijle gegaan (toen ze nog buiten onder de modules hingen), en is de veteraan met het nummer 011303 vervroegd met pensioen gegaan toen Polder PV er achter kwam dat de interne temperatuur hoog opliep en de opbrengsten wat achterbleven bij de (nieuwe) zuster exemplaren. Dit geschiedde na het passeren van de "magische" 700 kWh grens op 1 februari 2008. Deze vier oude Shell beestjes hebben inmiddels al (grotendeels met andere OK4 omvormers) over de 3.300 kWh opgebracht in die tien jaar. Al die jaren lang gemiddeld ongeveer 887 kWh/kWp.jaar, met antieke moduultjes en ook nog een tijdje met af en toe uitgevallen omvormers van 1 of 2 modules. Al met al sowieso dus ver over de beruchte SDE cap van 850 kWh/kWp.jaar.

"Bescheiden" muzikaal feestje
Gaarne wil ik dit heuglijke feit met u vieren met een stukje van de ijzersterke lyrics van een extreem "energieke" band die ik pas recent zeer ben gaan waarderen. Het stukje komt uit de explosieve en heerlijk rauwe song "Sonne" van ... Rammstein. Hoe kan het ook anders, een beroemde "metal" band uit het zonnestroom rijke oost-Duitse land.

© Sonne / Rammstein 2001

Een mooi en onverwacht eerbetoon aan onze schone en gratis bron die al tien jaar ons huishouden op de meest democratische vorm van opwekking van elektriciteit laat draaien. Wij verlangen met vreugde naar de volgende tien jaar...

http://www.rammstein.de (officiële website van Rammstein)
http://herzeleid.com/en/lyrics/mutter#sonne (lyrics Sonne/Rammstein)
http://www.youtube.com/watch?v=mfHlA3fmJG0 (videoclip Sonne/Rammstein)
http://www.youtube.com/watch?v=HSx2bA8jBDI (videoclip van de live versie van Sonne/Rammstein tijdens Völkerball in Les Arenes de Nîmes, 23 juli 2005)

12 maart 2010: Interessant vervolg op "flashdata": SunPower zending. Van een mij bekend particulier zonnestroom producent kreeg ik spontaan n.a.v. het flashdata artikel van een paar dagen geleden een leuke spreadsheet van een zending met SunPower modules (de beroemde Amerikaanse topfabrikant van monokristallijne back-contact technologie). Polder PV maakte een nieuwe plot met de afwijkingspercentages van het opgegeven "gemiddelde" module vermogen in die spreadsheet, en publiceerde die op de flashdata pagina.

11 maart 2010: Vlaanderen weer 21,8 MWp erbij in februari. Wat het totaal bij onze op zonnestroom vooruit stomende zuiderburen alweer op 312,4 MWp brengt, daarbij Nederland nog wat dieper in de poldermodder trappend. Inmiddels heeft Vlaanderen zo'n beetje een factor 14 per hoofd van de bevolking meer aan zonnestroom capaciteit gerealiseerd dan bij die arme 'ollanders, en blijft ondanks de 22% verlaging van de groencertificaten waarde (van 45 naar 35 eurocent/kWh, 20 jaar lang) lekker doorscheuren. De Vlamingen gooiden er weer 3.240 nagelneue PV-systemen van respectabel formaat (gemiddelde kleine installaties meer dan 4 kWp) in een maandje bij. Dat is al meer dan driekwart van het aantal miezerige installaties wat er waarschijnlijk maar "bij mag" van Agentschap NL/Economische Zaken in het hele jaar 2010 in ons arme Nederland. In een winters maandje d'r bij gepropt bij de zuiderburen.

Het Engelstalige zuster tijdschrift van Photon, Photon International, publiceerde in het februari nummer wat ik onverwacht in de brievenbus vond (smullen geblazen!) een fascinerend overzichtsartikel* van de 10 grootste PV markten ter wereld in 2009, bomvol cijfers, details, en een paar leuke grafieken. Daarin werd ik nota bene ook geciteerd als "researcher" (not my words...), met mijn voorlopige inschatting van die door Vlaanderen gedomineerde markt met al wat oudere cijfers (had ik inmiddels al bijgesteld). België stond nota bene op de zesde plaats, met 233 MWp nieuw in 2009 tussen [potentieel] grote jongens als Tsjechië (411 MWp in 2009 bijgeplaatst volgens P.I.) en China (215 MWp er bij) in. En daar mogen ze met recht apentrots op zijn...

Voor uitleg en interactief exemplaar van deze grafiek, zie de pagina PV-markt België!

Polder PV dook weer diep in de vier maandelijkse rapporten van de VREG die, heel apart, opeens in de nacht van 10-11 maart op de website verschenen - waar ondergetekende regelmatig even "een ommetje maakt". De webmaster van Polder PV zette alle relevante details van die "zesde wereldmarkt in zonnestroom" voor u op een rij, met twee interactieve grafieken en meer fraais:

* Hering, G. & Hirshman, W.P. (2010). Top of the world. - Photon International 2-2010: pp. 50-61.

9 maart 2010: Nieuwe sectie PPV - basics van zonnestroom. Niet meteen overdrijven (Polder PV is geen specialist, meer een "geruim ervaringsdeskundige"). Maar toch leuk om te doen. Aan de hand van praktijk situaties enkele belangrijke basisprincipes van zonnestroom proberen uit te leggen. Ik had er al eentje eerder gepubliceerd over het "apertuur rendement" aan de hand van het multikristallijne module record van Kyocera.

Vandaag komt een heel ander begrip aan de beurt: de in Nederland zelden geleverde zogenaamde "flashdata" van de modules. De webmaster van Polder PV kreeg spontaan een zeer interessante spreadsheet van een levering met Kyocera modules aan het Haagse zonnestroom bedrijf Buro Wilders aangereikt. En hij begon weer eens met Excel te spelen, resulterend in een mooie grafiek. Met, uiteraard, de bijbehorende polderiaanse analyse. Met dank aan Buro Wilders voor de toestemming tot het publiceren van deze hoogst interessante gegevens!

U vindt de bijdrage op pagina twee van de nieuwe sectie "Basics". Het apertuur rendement verhaal staat op pagina 1. Veel leesplezier!

9 maart 2010: Bizarre ontwikkelingen rond duurzame elektriciteit NL: CertiQ update. Het CBS mocht dan wel lekker "ronken" over die miezerige (en grotendeels uit fragenswürdige bronnen en/of op zeer fossiele kolenbedjes mee gestookte) hoeveelheid geproduceerde "duurzame" elektriciteit de afgelopen maand, maar bij CertiQ gebeuren er desondanks weer hele vreemde en uitermate verontrustende dingen in de maandcijfers. Het februari 2010 rapport is net gepubliceerd. Ten eerste is er bij diverse categorieën een teruggang (!!!) in "gecertificeerd vermogen" geconstateerd, zoals de onderstaande grafiekjes (screendumps van het CertiQ februari 2010 rapport) duidelijk laten zien:

^^^ Februari 2010 rapport CertiQ. Van vier "categorieën" in het rapport is de laatste maanden een lichte tot vrij opvallende daling van het "gecertificeerde vermogen" onder controle van CertiQ te zien (rode cirkels, toegevoegd door de webmaster van Polder PV). Van boven naar beneden: waterkracht (lichtblauw), zonnestroom (donkergeel), windenergie (donkerblauw), resp. biomassa kleinste categorie < 1 MW (groen). Het laatste plaatje onderaan toont een "gestabiliseerde" biomassa categorie met capaciteit tussen de 1 en 10 MW (meestal de iets grotere agrarische vergisters; ook de niet getoonde categorieën van 10-50 en > 50 MW zijn sinds medio 2009 niet verder gegroeid). © CertiQ maandrapport februari 2010 (deze pagina)

Vooral de bizarre "terugval" in gecertificeerde zonnestroom installaties is hoogst verontrustend. Deze geschiedt nota bene direct volgend op de ook al hoogst merkwaardige 3,5 MWp aan nieuw bijgeschreven vermogen wat opeens in het januari 2010 rapport werd gepubliceerd. 3,5 minus de door mij uit de cijfers van CertiQ gehaalde 1,2 MWp "afname" in het februari 2010 rapport houdt in dat er in 2 maanden tijd nog maar 2,3 MWp bijgekomen zou zijn, dus maar 1,15 MWp in een maand.

De bizarre "terugval" in gecertificeerde zonnestroom capaciteit, NB bij groeiend aantal participanten van 3.760 naar 3.885 installaties (!!!) is klip en klaar uit deze detail screendumps van de januari (bovenste plaatje) resp. februari (onderste plaatje) 2010 rapporten te zien (rode pijlkoppen toegevoegd door de webmaster van Polder PV):

Het aantal nieuwe zonnestroom installaties wat in februari is bijgeschreven vertegenwoordigt een nieuw dieptepunt sinds de SDE op 1 april 2008 van start ging: slechts 125 nieuwe participanten, gemiddeld slechts 4-5 per dag. Ook het aantal uitgegeven "garanties van oorsprong" voor zonnestroom zit nu niet bepaald in de lift, met een afvlakkende "groei"curve. De SDE is blijkbaar (nog steeds) beslist geen "stimulerende" regeling, waarbij in de omringende landen er vele (tien)duizenden nieuwe apetrotse bezitters van zonnestroom systemen worden bijgeboekt per jaar en de fysieke productie die van kerncentrales al lang enkele malen overschrijdt (Duitsland). En daar gaat de SDE 2010 in ons land natuurlijk ook helemaal niets aan veranderen, met straks mogelijk vele duizenden definitief afgewezen willige aanvragers vanwege bezopen weinig "budget". Niets nieuws onder de zon, dus...

De volledig bijgewerkte CertiQ cijfers voor zonnestroom vindt u uiteraard als vanouds op de aparte pagina met nieuwe grafieken:

6 maart 2010: (Bijna) volledige grafiek update Polder PV. Het was alweer een tijdje geleden, maar inmiddels zijn bijna alle grafieken met de opbrengstgegevens van Polder PV weer bijgewerkt. En ook, uiteraard de energieverbruiken en zonnestroomproductie impact op de "elektriciteit huishouding". Tot en met 4 maart 2010 voor diverse grafieken. Ook alle jaargrafieken voor 2009 zijn aangemaakt.

Ingangspagina: grafieken.

De seizoens/kwartaaldata zijn wat complexer, wordt aan gewerkt.

4 maart 2010: Samenvatting SDE 2010 op Energie+ site. Ongeveer twee weken geleden stuurde ik op verzoek van de redactie een samenvatting van de SDE regeling, met name toegespitst op de SDE 2010. Het stuk is inmiddels als pdf document geplaatst op de website van Energie+, waarvoor hartelijk dank aan de redactie. De samenvatting is bereikbaar vanaf de homepage via dit stukje:

De pdf is te downloaden van Polder PV, of bereikbaar via deze link:

http://www.energieplus.nl/Uploads/2010/3/SDE-laat-PV-subsidie-in-het-duister.pdf

3 maart 2010: Mayday, Mayday - we're going down! Wat heeft dit stukje tekst in Photon* met Duitsland te maken? "Met het 'Golden Sun Programme' wil de Chinese regering tot 2012 in totaal 642 Megawattpiek aan zonnestroom vermogen aan het net aan laten sluiten, waarbij ze bij vrijeveld systemen de helft van de investeringskosten overneemt"?

Dat heeft alles te maken met de "crash course" waarvan de onafhankelijke dochter organisatie van de Photon holding, het in Boston (Massachusetts, U.S.A.) zetelende Photon Consulting in het abstract van haar laatste mondiale marktanalyse rept voor onze oosterburen. Photon Consulting brengt regelmatig hoogst interessante rapporten uit die u en ik nooit kunnen betalen, maar gelukkig worden meestal een paar "kernpunten" in een publiekelijk toegankelijke samenvatting aangegeven. En een van die belangrijke punten is de noodlanding die door Photon Consulting voor de Duitse zonnestroom markt wordt voorspeld. Niet nu, maar binnenkort. P.C. weet dit soort verwachtingen altijd erg leuk te verpakken in een "beeldende" boodschap op de omslag van het rapport, en ditmaal luidt die boodschap: "Prepare for impact".

Screendump van de omslag pagina van het rapport "Prepare for Impact", met een vliegtuig wat een noodlanding maakt en de nodige parachutes: landen waar mogelijk een "forse" hoeveelheid van de modules afgezet zouden kunnen gaan worden als Duitsland tegen het jaar 2013 "verzadigd" zou kunnen gaan raken. Op de achtergrond een "eclipse" die mogelijk zware tijden gaat aankondigen als de dingen niet gaan zoals ze zouden moeten gaan rond 2013 (volgens de prognoses van P.C.). >>> © Abstract: website Photon Consulting, Boston (Mass., U.S.A.) [pdf]

Photon Consulting voorspelt volgens het abstract namelijk in hun zogenaamde "base-line" scenario voor de huidige wereldmarkt Duitsland de volgende spectaculaire ontwikkeling: 2009 accumulatie van geplaatst PV vermogen 10 GWp, 2010 19 GWp, 2011 33 GWp, en eind 2012 het waanzinnige volume van maar liefst 53 GigaWattpiek aan geïnstalleerd zonnestroom vermogen. Om een idee te krijgen wat dat voor mogelijke output aan energie zou gaan geven het volgende sommetje. Rekenend met een voor Duitsland extreem conservatieve genormeerde opbrengst van 850 kWh/kWp.jaar* kom ik dan op:

Sommetje
53.000.000 [kWp] x 850 [kWh/kWp.jaar] = 45 Terawattuur zonnestroom productie per jaar. Dat is de jaarlijkse output van dik 11 Borssele type kernsplijters (jaarproductie 4 TWh). Minimaal, want zeer waarschijnlijk gaat er door al die PV-installaties veel meer geproduceerd worden. Nota bene: in 2008 werd volgens het definitieve BDEW rapport in totaal 494 TWh aan elektra verbruikt in Duitsland. Hetgeen zou betekenen, bij gelijkblijvend verbruik, dat in 2013 met de geprognosticeerde 45 TWh aan zonnestroom, het aandeel al op een ongelofelijke dikke 9% van de mix zou kunnen komen te liggen. Voor wie beseft waar dat dan allemaal "uit" zou moeten gaan komen (uit kristallijne cellen en heul veul dunnelaag modules), weet dat dat om gigantische aantallen zal gaan...

* Hierbij in de berekening meenemend dat een toenemend aantal van steeds "ongunstiger" dakvlakken bedekt zullen gaan worden met zonnepanelen, zoals puur west of oost georiënteerde dakhelften. En daarbij ook meteen - natuurlijk onterecht, maar voor het gemak - voor alle "oude" installaties die onrealistisch lage genormeerde "specifieke" opbrengst gebruikend. Duitse PV-systemen hebben in werkelijkheid gemiddeld genomen een veel hogere genormeerde jaaropbrengst, zoals Sonnenertrag ons dagelijks bij een enorm groot aantal maandelijks gemonitorde, reële installaties laat zien. Voor het bepaald niet "spectaculaire" jaar 2008 bijvoorbeeld al 979 kWh/kWp (zie grafiek Sonnenertrag).

Of dit waanzinnige groeiscenario daadwerkelijk zal gaan plaatsvinden staat in de sterren geschreven. Photon Consulting is vaker met zelfs voor ingewijden "stevige" groeiscenario's gekomen voor de mondiale marktontwikkelingen bij PV. Soms bleek het nog harder te gaan dan zelfs Photon Consulting had voorspeld. En wat betekent dat? Dat in Duitsland beslist "het ergste" gevreesd mag gaan worden over niet al te lange termijn. Want de gevestigde fossiele orde zal alles op alles zetten om de PV industrie in eigen land tegen die tijd met alle mogelijke middelen te gaan bestrijden. Met daarbij uiteraard het "wapen" van de stijgende EEG Umlage in de hand (terwijl ze zelf voor de grootste kosten stijgingen bij de consumentenprijs zorgdragen). Photon Consulting vreest dan ook dat rond 2013 het ongetwijfeld goed georganiseerde verzet tegen die decentrale revolutie mogelijk zou kunnen resulteren in een harde, aan de politiek opgelegde "cap" op de markt, die verdere groei snoeihard aan banden zal gaan leggen. En dan moeten al die (miljoenen) modules die in de wereldmarkt genaamd Duitsland werden en nog worden afgezet "ergens anders" naar toe. Photon Consulting doet in het rapport enkele suggesties in de vorm van "parachutes" (landen met hoge potentie, stabielere (!!!) invoedingstarieven, goede incentive regimes, willige regeringen, andere gunstige voorwaarden) om de mogelijk komende crash voor de mondiale afzetmarkt af te gaan wenden. Want zolang Duitsland modules blijft zuipen als een Beierse Tempelier, heeft elke verandering in die markt een hoog potentieel voor schokgolven door de sector.

Back to the East
En daarom keren we terug naar China. Want daar zitten een aantal zeer grote module producenten (en alle voorgaande essentiële schakels in de lange kristallijne zonnestroomketen). En die hebben binnen een paar jaar tijd dus een gigantisch probleem, want ze hebben hun productiecapaciteiten allemaal massief uitgebouwd en die extreem eenzijdig op de Duitse markt gericht. En dus zijn ze al om zich heen aan het kijken. Handig als je een "directieve" regering hebt die wel een handje wil helpen en niet al te moeilijk zal doen over lastige procedures. In ieder geval: ruimte zat in China, en de zon schijnt daar ook beestachtig hard en langdurig in sommige regio.

Lekker dikke PV-parken bouwen in eigen land. Grote parken. Straks niet meer in "tientallen MWp" per centrale. Maar meteen maar honderden MWp of zelfs een paar GigaWattpiek per park. Daar kun je lekker veel eigen moduultjes neerplempen, namelijk, en je genereert een hoop "klimaatbestendige", donkergroene stroom in eigen land.

It's a global business, mensen. Als een markt gaat klappen (gaan we nog zien, het blijft koffiedik kijken, maar wel beargumenteerd koffiedik kijken), past die markt zich razendsnel aan de nieuwe realiteit aan. Fascinerende tijden, dat kan met recht worden gezegd.

<<< Detail van de omslag van het P.C. rapport met de hopelijk "redding brengende" parachutes, waaronder uiteraard die van die roodgekleurde grootmacht en PV-reus China. Rechts een bekende zwart-geel-rood gekleurde vlag, van onze zuiderburen... © Photon Consulting, Boston (Mass., U.S.A.)

Zeer opvallend lijstje in het abstract van Photon Consulting: "thirteen most important markets for global PV demand". En welke opvallende landen/gebieden staan er in dat lijstje, afgezien van de bekende (Italië) en nieuwe (China) groten? Juist ja: België, Bulgarije, Tsjechië, India en Ontario (Canada, heeft een zeer goed feed-in regime en er worden al grote PV parken gebouwd).

Uiteraard is Nederland in geen velden of wegen te bekennen op dat soort intrigerende lijstjes. Met maximaal 25 MWp per jaar ben je een loser en mag je beslist niet meedoen met de Groten der Aarde...

* Photon 2/2010 (feb. 2010), p. 46, in een stukje met o.a. realisatie melding van momenteel de grootste (20 MWp) PV-centrale van China (jaarlijkse output plm. 26 GWh), in/nabij de stad Xuzhou in dezelfde provincie (Jiangsu) waar het beroemde Chinese Suntech het hoofdkantoor heeft. Zie ook dit persbericht [pdf] van de uitvoerder, GCL-Poly Energy Holdings Ltd.

Verder lezen:

Hirshman, W.P., He, C. & Schug, A. (2009). Chinas Solarwunschliste. Unternehmen planen Solarparks, wie sie die Welt noch nicht gesehen hat. - Photon 11/2009: 34-39. (Artikel met waanzinnige tabel met plannen voor gigantische PV projekten in China, grotendeels nog shaky, maar diversen in staat van wording, totaal: 12,5 GWp. Dat is 12.500.000 kWp. Als je uit zou gaan van een "standaard" 200 Wp module komt dat neer op 62,5 miljoen zonnepanelen, veel meer als van lagere nominale vermogens per module wordt uitgegaan...)

http://www.photonconsulting.com/pfireport/index.php (Intro tot de nieuwe Photon Consulting publicatie, het boekwerk zelf kost slechts 3.400 US Dollar, en is ongeveer 500 pagina's dik)

3 maart 2010: Polder PV weer bij RayRadio. Op dinsdagavond, de vaste avond van RayRadio uit Breda, was Polder PV weer eens te gast in de uitzending. Uiteraard ging het over de enorme belangstelling (gejuich) en tegelijkertijd gigantische deceptie (diepe zucht) vanwege het feit dat van de 17.000 aanmeldingen voor de SDE "klein" op 1 maart er mogelijk maar uiteindelijk 4.000 zullen worden "beschikt". Polder PV licht e.e.a. toe en geeft wat karakteristieke voorbeelden van het naburige buitenland waar de markt ongecapt enorme sprongen voorwaarts maakt.

De aflevering van 2 maart 2010 kunt u de komende weken nog vinden op de podcast site van RayRadio (na een maand verdwijnt deze weer, ik heb de aflevering ook off-line staan voor geïnteresseerden):

http://rayradio.podomatic.com/

3 maart 2010: Aanpassing website Agentschap NL op verzoek webmaster PPV. Niet alleen het complete "instrumentarium" van de SDE wordt regelmatig door Polder PV beargumenteerd aan de kaak gesteld (zie het circus van gisteren wat wederom de door hem al voorspelde ellende in extreme mate heeft geïllustreerd). Er staan regelmatig "curieuze" zaken op de website van Agentschap NL. Een van die merkwaardige zaken betrof een vraag en antwoord op de sectie "Algemene vragen" over de SDE voor zonnestroom op de site. De hele FAQ sectie is herzien door Agentschap NL, en die is trouwens best informatief voor diegenen die al knallende koppijn krijgen van alle "officiële documenten" op de publicatielijst. Voor alle mogelijke situaties staan er "scenarios" beschreven van wat er volgens Agentschap NL "zou moeten gebeuren".

Maar van een vraag met antwoord werd de webmaster van Polder PV wel erg zenuwachtig. Omdat het nergens op sloeg. En die ging over de zogenaamde "heffingskorting" die het Ministerie van Financiën trouwens nog steeds officieel "teruggave energiebelasting" noemt (want "heffingskorting" is iets anders). Het bedrag wat iedere ingezetene achter een "aansluiting met woonfunctie" standaard terug krijgt, ongeacht verbruik, ongeacht leefpatroon, ongeacht positie in de maatschappij. En dat is zowel in 2009 als in 2010 een door de invoering van het capaciteitstarief (per 1-1-2009) veroorzaakt groot bedrag van € 379,16 incl. BTW (was in 2008 nog € 236,81).

Op de website van Agentschap NL stond onder de wijzigingsdatum 27 januari 2010 nog dit, zie met name vraag en antwoord 6:

^^^ Screendumps van FAQ pagina "Algemene vragen" van SDE op de website van Agentschap NL. Datum: 27-01-2010.

Inmiddels is de door mij "gewraakte" vraag met antwoord 6 echter van de site gehaald. Wijzigingsdatum 26 februari 2010:

^^^ Als bij de vorige twee screenshots, maar nu dezelfde pagina gewijzigd op 26 februari 2010: De "oude" vraag 6 (en het antwoord) is verdwenen, en de laatste twee vragen zijn hernummerd. Op verzoek van de webmaster van Polder PV.

Ik viel met name over dat curieuze woordje "gedeeltelijk" in het antwoord. Want het maakt geen drol uit wat er in jouw situatie verder aan de hand is, of je nu zonnepanelen op je dak hebt met een restverbruik van slechts een paar honderd kWh op jaarbasis, of als je een drietal elektrische kachels gebruikt, wasdroger, lekkende vriezer, etc., met een totaal jaarverbruik van 9.999 kWh. Iedereen krijgt die "teruggave energiebelasting" gewoon volledig uitgekeerd. No questions asked door Min. Fin.: teruggeven die handel (de post compenseert nota bene voor "hoge kosten van elektra en gasverbruik", en wordt teruggegeven onder de post elektra). Ik beschouw die post dan ook als een soort van "negatief vastrecht". Een vaste post op de nota waar uw al dan niet "verstandige" of "verkwistende" energiegedrag nul en generlei invloed op zal hebben. Dus ook beslist niet de aanwezigheid van zonnepanelen. En ook al helemaal niet het al dan niet hebben of krijgen van SDE subsidie voor zonnepaneeltjes (als u niet bij de mogelijk 11.000 af te wijzen aanvragen zult gaan behoren dit jaar, zie vorige artikel).

Pas na een tweede e-mail van mij, waarin ik een uitgebreid rekenvoorbeeld van een fictieve klant bij een leverancier van elektriciteit gaf die het zogenaamde "netbeheerdersmodel van facturatie" voert, resulterend in een negatieve stroomnota bij een laag verbruik van 1.000 kWh/jaar, en de teruggavepost van het Min. Fin. op die nota toegevoegd, kwam er beweging bij Agentschap NL. Ik kreeg gelijk. Althans, het werd aldus geformuleerd:

Da's mooi. In ieder geval weer een stukje onzin uit de SDE informatie gesloopt. Met die beruchte "heffingskorting" werd namelijk door een commerciële partij ook al elders de nodige valse goede sier gemaakt. En ook die is met gezamenlijke krachten inmiddels kaltgestellt, zo lijkt het na een behoorlijk pittige discussie (links onderaan). Zoals met alle onzin rond de SDE en "geld verdienen met zonnepanelen" zou moeten gebeuren.

U bent dus gewaarschuwd...

Het "niet ter zake doende" begip "teruggave energiebelasting bij zonnepanelen en/of SDE" verder gefileerd, discussie begin februari 2010 op Duurzame Energie deel 17 van Gathering Tweakers:

http://gathering.tweakers.net/forum/list_messages/1373318/168 (hier werd de firma zo'n beetje voorgesteld, bovenaan pagina 169)

http://gathering.tweakers.net/forum/list_message/33467384#33467384 (hier werd voor het eerst zo'n beetje "een nootje gekraakt" m.b.t. de "heffingskorting" teruggave, die van geen enkele "betekenis" is bij zaken rond verkoop of koop van zonnepanelen)

(verder lezend komt u regelmatig berichten over die hete aardappel foutief genaamd "heffingskorting" tegen, skip de andere onderwerpen)

http://gathering.tweakers.net/forum/list_message/33469295#33469295 (hier begint zonnigtype zich in detail met de discussie te bemoeien, lees ook weer verder voor andere posts over het specifieke onderwerp)

http://gathering.tweakers.net/forum/list_message/33471565#33471565 (nog meer reacties n.a.v. de hete aardappel, forse soms)

http://gathering.tweakers.net/forum/list_message/33472739#33472739 ("kwartje viel een heel stuk later")

http://gathering.tweakers.net/forum/list_message/33473112#33473112 (zonnigtype weer, direct eronder reactie "namens de juristen van het bedrijf", hierna gaan TD-er, SpiceWorm, RikTW en, vooral, zonnigtype in de versnelling..., wederom niet ter zake doende posts skippen.)

http://gathering.tweakers.net/forum/list_message/33474506#33474506 (hernieuwde interventie van de commerciële partij die voor niets blijkt te zijn, want rap erna laait de discussie weer op, o.a. deze van zonnigtype, en gaat nog een tijdje door...)

2 maart 2010: SDE 2010 categorie "klein" al op dag 1 overtekend. Zoals te verwachten, en gelukkig heeft EZ meteen duidelijk gemaakt dat het zover was. Neemt meteen een hoop onzekerheid weg, al blijft het nog steeds voor iedereen die "in de molen zit" afwachten of het Zwaard van Damocles zal gaan vallen (uitgeloot), of dat Maria van der HO-even, of wellicht haar politieke opvolger persoonlijk de felbegeerde "beschikking" (na goedkeuring etc.) zal komen uitreiken.

Het is volgens het net gepubliceerde bericht op de EZ website een spectaculaire, grofweg 17.000 stuks geworden voor de categorie "klein". Dat is wel een eerste inventarisatie, dus het officiële cijfer is nog niet bekend. Wel is al meteen duidelijk dat de 69 miljoen die is gereserveerd direct hiermee is vergeven, "pot ruim overtekend" volgens het persbericht van EZ. Nog niet helemaal voldoende om de Polder PV prijsvraag uit te gaan werken, ik ga eerst even de inzendingen bekijken om te zien of daar al een conclusie uit getrokken kan worden. Die volgt hopelijk snel als er verder duidelijkheid over de details zal worden geboden. Dus nog even geduld (u zult al kunnen vermoeden welke kans uw inzending zal gaan maken met dit voorlopige cijfer).

^^^
Screenshot van het tale-telling EZ bericht van 2 maart 2010

Het blijven natuurlijk weer hopeloze berichten, zoals Polder PV al van verre heeft aan zien komen. En dat wordt er allemaal niet beter op als je ziet hoe het "geformuleerd" wordt:

Polderkolder: niet "kleine zonnepanelen", maar "installaties voor de categorie klein, van 1 tm. 15 kWp" (die ook nog is afgetopt).

Van der Hoeven:

Fijn, dat u dat "deugd" doet mevrouw van der Hoeven, maar wat moeten we daar eigenlijk mee??? Gaat u dat ook vertellen aan de duizenden aanvragen die uw ambtenaren van Agentschap NL vanwege het miezerpotje van 69 miljoen Euro straks alweer naar de prullenbak gaan verwijzen? Dat doet me nu al beslist "geen deugd", beste mevrouw van der Hoeven, en die arme mensen al helemaal niet!!!

Door mij al voorspelde Zeer Dooie Mus op zijn EZ's geformuleerd, mijn vetdruk:

Ja, daar heb je wat aan, tot en met 1 november. Zeg dan gewoon dat je geen schijn van kans meer maakt, en dat die kans zo goed als gelijk aan NUL is, hooggeschatte ambtenaren! Dat komt namelijk heel wat dichter in de buurt van de bikkelharde waarheid: het heeft geen enkele zin meer om aanvragen voor deze categorie in te sturen!!!

Tot slot:

Twee blunders:

(a) niks "grote zonnepanelen". Die projecten voor de "categorie groot" gebruiken namelijk hoogstwaarschijnlijk exact dezelfde soort/type/grootte zonnepanelen als alle projecten in de "categorie klein" (afgezien dan van dat soort vage dingen zoals sommige grote energiebedrijven uit China laten overkomen, niet traceerbaar naar de OEM leverancier). Alleen gaat het hier om "iets grotere projecten". Waar ze in het buitenland van op de grond liggen te schuddebuiken, zo "standaard" zijn die voor hen...

(b) Niet "tot 100 kilowatt". Maar "tot en met 100 kilowattpiek nominaal STC vermogen". Zoals het in de Staatscourant van 25 januari 2010 in de bloedeigen EZ publicatie van 58 pagina's staat beschreven, artikel 8 lid 1 sub b: "groter dan 15 kWp en kleiner dan of gelijk aan 100 kWp, ..."

Ach ja. Het blijft natuurlijk EZ die het laat opschrijven, zonnestroom is voor hen totaal niet interessant, en dan mag je dat soort blunders de publieke ruimte in blijven slingeren, blijkbaar...

En 31 mei gaat natuurlijk precies hetzelfde gebeuren, mogelijk zelfs in nog extremere mate...

Conclusie
Voor wie het nog niet snapt: de gemiddelde gerealiseerde systeemgrootte in 2009 lag onder de 4,5 kWp, de bulk van de installaties lag toen zo'n beetje rond de 2-3 kWp per stuk. Uitgaande van een zeer conservatieve aangevraagde grootte van 2 kWp per systeem zouden met 17.000 aanvragen dus al 34 MWp moeten zijn aangevraagd (vermoedelijk fors meer). Zelfs bij wegsnijden van "niet correct aangevraagde" systemen, ga je natuurlijk nooit zelfs maar in de buurt komen van de maximaal 20 MWp waarvoor slechts budget is gereserveerd. Er gaan dus geheid gigantisch veel aanvragen de elektronische papierversnipperaar in. Dat kunt u van Polder PV op een papiertje krijgen...

Nagekomen
In een kort artikeltje op de website van Radio Nederland Wereldomroep wordt gesuggereerd "Het ministerie van Economische Zaken verwacht dat zo'n vierduizend aanvragen worden toegewezen."

Als dat zo zou zijn, zou voor de 20 MWp die "te beschikken" zou zijn er door die vierduizend aanvragen een gemiddelde installatiegrootte van 5 kWp per stuk zijn vastgelegd (wat, gezien de reeds door Polder PV geprognosticeerde "verdubbelaar truuk" van boeren e.d. die 2 of meer keren voor de 7,5 kWp zouden gaan, ook logisch lijkt). Stel dat er tien procent van de in totaal 17.000 aanvragen niet "valide" zou zijn om wat voor reden dan ook (absurd hoge inschatting, "rampscenario"). Dan blijven er 17.000 - 1.700 = 15.300 aanvragen over. Gaan er dan blijkbaar iets van "4.000 gelukkigen" vanaf. Houd je er een verschrikkelijke 11.300 aanvragen over die naar het Grote Zwarte Gat van het afwijzings rioolputje verwezen zullen gaan worden.

De fossiel-nucleaire energiebonzen kunnen tevreden zijn. Weer "gelukt"!

http://tinyurl.com/ybqcj7h (verkorte link naar het persbericht van EZ van 2 maart 2010)
http://www.telegraaf.nl/dft/nieuws_dft/6179136/__Subsidepot_zonnepanelen_in_een_dag_op__.html (erg voorspelbare eerste reacties van Telegraaf lezers: alles wat naar duurzaam riekt op voorhand al non-geïnformeerd het graf in willen schrijven???)

http://www.rnw.nl/nl/caribiana/article/weer-veel-belangstelling-subsidie-zonnepanelen (kort stukje RNW site)

2 maart 2010: Scheuten Solar zet er (2x) 60 MWp capaciteit bij. Niet alleen bij Polder PV is de lente in alle hevigheid losgebarsten. De tuindeur staat wagenwijd open, de vogeltjes zingen het hoogste lied, de krokussen barsten uit de grond (de sneeuwklokken stonden d'r al in volle glorie), en de 1,24 kWp installatie wekt momenteel (11h30) continu bijna 780 Watt AC vermogen op.

Maar ook bij Scheuten Solar (hoofdkantoor in Venlo), wat het laatste jaar een aanzienlijke hoeveelheid activiteit heeft vertoond, met name in lucratieve mediterrane landen met heerlijke incentive regimes (zie o.a. bericht van 24 februari 2010), gaat met voorjaarsgevoelens in de versnelling met de productie. In een vandaag gepubliceerd persbericht wordt alweer kond gedaan van uitbreiding van de productiecapaciteit* in het Duitse Gelsenkirchen van wederom 60 MWp waarmee dit jaar - theoretisch gezien - het dubbele aan modules gemaakt zou kunnen gaan worden (als de lijnen tenminste vol benut zouden gaan worden). Volgens persvoorlichtster Lilian Geurtjens die ik hierover telefonisch benaderde is de huidige capaciteit ongeveer 85 MWp, en zouden de twee nieuwe 60 MWp lijnen in deze zomer (plm. juni-juli) "on-line" moeten gaan.

De nieuwe lijn bezit een zogenaamde "multi-level" laminator voor de zeer belangrijke laatste "processtap" in de productie van de in Gelsenkirchen gemaakte bekende multikristallijne Multisol® modules, het maken van het "verbond" tussen de celstrings en de onderliggende en bovenliggende folies, tezamen met het frame en glasplaat, tot een volwaardig PV-module. Zo'n "gestapeld" apparaat zorgt voor een "relatief" gering werkoppervlak ("footprint") bij een relatief hoge output. Mind you: het blijven enorme apparaten, zoals we tijdens de ODE excursie op 16 mei 2009 bijna aan den lijve mochten ondervinden (nog hartelijk dank aan de directie van Scheuten voor de zeer interessante rondleiding daar, zie het boeiende verslag van Henk Daalder van 17 mei 2009).

^^^ Uitzicht op het platte dak van de Multisol® module fabriek van Scheuten Solar in Gelsenkirchen. De installatie heeft een omvang van 250 kWp. Voor Nederlandse begrippen groot. In Duitsland is zo'n "bedrijfsinstallatie" inmiddels zo'n beetje "standaard". Alleen in november 2009 al zijn er volgens het Bundesnetzagentur 82 installaties groter dan 250 kWp in bedrijf genomen/aan het net gekoppeld. Een belangrijk deel daarvan op daken zoals dit exemplaar. Foto's © Peter J. Segaar/Polder PV, Leiden (NL), genomen na afloop ODE excursie naar Gelsenkirchen op 16 mei 2009. Detail: zie verderop.

Ook zijn voor de nieuwe productielijn nieuwe generatie "stringers" ingezet. Dat zijn apparaten die de cellen m.b.t. elektrische verbindingen met een hoge automatiseringsgraad betrouwbaar en reproduceerbaar met elkaar moeten verbinden. Op deze wijze zou, volgens Scheuten Solar, "'s werelds eerste volautomatische productielijn met een capaciteit van in totaal 120 MWp" ontstaan. Waarbij een geïntegreerd kwaliteitscontrole systeem wordt toegepast. Een claim, overigens, waar ik wel een vraagteken bij zet. Want het zou mij hogelijk verbazen als in de gigantische producie lokaties van ook op technologisch gebied razendsnel gegroeide Chinese reuzen als Suntech, JA Solar, LDK Solar, Yingli, Trina Solar, Canadian Solar, en noem ze allemaal maar op inmiddels wellicht niet veel grotere "volautomatische" productiestraten aanwezig zouden zijn (diverse van deze module reuzen hebben producties draaien van reeds een paar honderd tot enkele honderden MWp per jaar). Mogelijk deels ook al met een aanzienlijke automatiseringsgraad (vaak al hoogwaardige apparatuur gebruikend gekocht van o.a. Duitse productie apparatuur fabrikanten).

^^^ Detail van het "platte" dak van de Scheuten module fabriek. Het is niet helemaal "plat", er zitten lichte rondingen met aan weerszijden afvoergoten voor het hemelwater, wat zich goed weerspiegeld in het verloop van de module rij die hier bijna op de korte kant wordt gezien ("golf" in de array). Modules staan op vrij hoge open frames met zeer lange horizontale liggers zonder ballast, een oplossing voor daken die niet teveel gewicht kunnen dragen en toch een stabiele module opzet biedt. Om windlast verder te beperken lijkt de hellingshoek vrij bescheiden gekozen.

Wat uiteraard niets af doet aan de zeer belangrijke opschaling in Gelsenkirchen (noordrand Ruhrgebiet, Nordrhein-Westfalen). Scheuten wil in de tweede helft van dit jaar in ieder geval al op een totale productie capaciteit van zo'n 200 MWp komen te zitten. Als dat daadwerkelijk gaat lukken, zou het mogelijk wel eens kunnen gaan gebeuren dat het bedrijf qua productiecapaciteit aan PV-modules de Limburgs/Duitse zonnecel fabrikant Solland Solar op de grens tussen het Limburgse Heerlen (NL) en Aachen (BRD) al in zou gaan halen. Want Solland Solar heeft nog steeds "maar" een productiecapaciteit van 170 MWp aan (multikristallijne) cellen (2009, zie bericht), waarop in 2008 volgens Photon (april 2009) slechts 60 MWp aan fysieke cellen productie tot stand is gekomen (recentere cijfers nog niet bekend, productie planning voor 2009 was 150 MWp).

Waarmee eens te meer duidelijk wordt dat ook op het gebied van "industriële productie" niet Nederland zelf, maar het buitenland wordt verkozen door wat in essentie nog steeds als een "Nederlands bedrijf" gezien moet worden. En dat is eeuwig jammer en een zoveelste gemiste kans voor eigen land. Zolang de afzet condities in eigen land zo bizar slecht blijven (gisteren, 1 maart, waarschijnlijk al het miezerige potje van 20 MWp voor SDE "klein" al volledig vergeven), zal er niets veranderen in ons land.

* Het blijft zeer belangrijk om dat onderscheid goed op het netvlies te blijven houden. Immers, volgens de recentste Photon analyse van de Duitse PV-markt, produceerde Scheuten Solar in 2009 "slechts" 82 MWp aan "fysieke" modules in hun productielokatie in Duitsland (de door Photon geschatte prognose voor dat voor de hele industrie zo'n beetje tegenvallende jaar was 120 MWp). In hetzelfde artikel (Photon 1/2010, "Das Jahr der Entscheidungen") werd ook nog gewag gemaakt van een verwachte productiecapaciteit van 155 MWp voor 2010 bij Scheuten Solar in Duitsland. Dit soort verhoudingen tussen (maximale) capaciteit en fysieke productie is niet eigen aan Scheuten Solar, maar normaal voor de sterk van de nukken en grillen van de markt afhankelijke PV-module industrie.

1 maart 2010: Terug op Aarde: Typische (?) SDE avonturen in de 'ollandse Polder... Van een nachtbrakende SDE avonturier ontving ik twee prachtige verhalen die ik ietwat bijgeslepen heb voor maximale leesbaarheid. NB: het eerste stuk is een paar dagen voor 1 maart geschreven, het tweede stuk op 1 maart zelf. Zit en geniet:

Vandaag kwam nog een fraai vervolg van de "avonturen van 1 maart":

Waarvan akte. Zeer grote dank aan de inzender van deze geweldige, wellicht licht sarcastische stukken proza, en voor deze heerlijke bijdragen aan de SDE feestvreugde. Ter leeringh ende vermaeck, zullen we dan maar zeggen...

1 maart 2010 (17h25): Na de goldrush... Vanmiddag werd het al ietsje beter met de bereikbaarheid van de Agentschap NL site, mogelijk heeft het grootste deel van gesubsidieerde-zonnestroom-willigen in ons land verder geen risico genomen en zo snel mogelijk de klaargezette aanvraag met de "send" knop (als die bereikbaar was...) richting het ambtelijke Nirwana van de EZ dochter gestuurd. In de hoop dat er iets "goeds" van komt... Ik hoorde ook nog dat er behoorlijk laat tot diep in de middaguurtjes bij een verder niet met name genoemd bedrijf nog gebuffeld werd en er de nodige aanvragen ingeklopt werden op de computer. Waarom "men" nog zo laat die operatie uitvoerde blijft verder onduidelijk, want de "kansen" op inloting (of uitloting) zullen er niet in enige mate door worden beïnvloed. Je weet maar nooit wat er allemaal spaak kan lopen voor vijf uur 's middags, toch?

Afijn, het "ergste leed" is geleden (???). Agentschap NL heeft de poorten officieel gesloten, en het moet wel heel erg gek lopen als vandaag niet de scharrige 69 miljoen voor de "categorie klein" al ruimschoots is opgesoupeerd. Vanaf nu is het weer gezellig "wachten" geblazen totdat alle in kannen en kruiken (???) is, en kunnen we weer mogelijk 3 maanden lang "onschuldige" (en extreem misleidende) berichten op de website van Agentschap NL verwachten in de trant van "dat er nog steeds ingetekend kan worden, al moet de kans klein worden geacht dat u nog een beschikking zult krijgen". Of zoiets.

Als het niet erger wordt, er weer onduidelijkheid komt over "misschien nog een beetje budget d'r bij/verschoven", en er pas wellicht na 1 november (officiële sluitingsdatum SDE voor zonnestroom...) definitief uitsluitsel gaat komen...

Website Agentschap NL, behandeling aanvraag:

Het lange wachten is begonnen, en wanneer duidelijk is hoeveel aanvragen er vandaag zijn gearriveerd bij Agentschap NL: Joost Maria zou het kunnen weten.

U ook nog een rustige en gezellig avond toegewenst, dan ga ik nu mijn brood halen bij de biologische winkel...

1 maart 2010 (14h00): Wederom problemen met Agentschap NL servers... Zat er aan te komen, wederom blijkt de SDE/zonnepanelen website van Agentschap NL onbereikbaar. De server lijkt op springen te staan. Zie:

1 maart 2010 (13h25): Polder PV prijsvraag SDE 2010 gesloten! Zoals in de strenge regels was voorgeschreven. De laatste inzenders zijn binnengelepeld, dus verder inzenden voor de prijsvraag heeft geen zin meer. Uiteraard nog wel tot en met ongeveer 16h59 uw SDE aanvraag zelf inzenden als u die klaar had staan en een gooi in de Nationale Tombola wilde doen. En als de server bij Agentschap NL niet verder gaat hikken.

Er zitten in ieder geval "interessante" inzendingen bij de "legitiem bij Polder PV binnengekomen" gokjes. Hier onder wat commentaar bij de ingestuurde getallen:

• "... x het aantal aanvragen SDE klein 2009 ... Geldige stem zo of moet ik nog even verder zoeken?" (commentaar Polder PV: stem ongeldig verklaard...)
• "... natuurlijk doen we dit jaar ook weer mee. Ik wil die op kernfusiegebakte appeltaart natuurlijk eens proeven!"
• "... Begin dus maar alvast te bakken."
• "Ik verheug me al op de taart, zal vast een treinkaartje aanschaffen..."
• "Ik weet al hoe die smaakt dus dat zit wel goed."
• "Taart kan niet gehaald worden i.v.m. onoverbrugbare afstand. S.v.p. pak bloem opsturen, appelbomen hebben we zelf." (commentaar Polder PV: )
• "Peter ik gok op ... aanvragen (daar hoor ik zelf ook bij), die taart is toch wel door jou zelf gebakken??" (commentaar Polder PV: Wat daggu?)
• "Hoop dat ik win, mmmm, maar meedoen is natuurlijk belangrijker..."
• "... Wanneer het er veel meer zijn, is dat vervelend voor wie allemaal achter het net vist, maar wel een goed teken. En zo zou ik altijd winnaar zijn ... "
• "... Omdat velen dit jaar (noodgedwongen) de kansverdubbelaar truuk zullen toepassen, volgt hier nog een 2e gok op het aantal aanvragen van mijn vriendin: ..." (commentaar Polder PV: was vergezeld van 2 e-mail adressen, geldige "dubbele inzending", en efficiënt gebruik van e-mail ruimte. De inzendingen worden steeds creatiever...)
• "... mocht ik de taart winnen dan sta ik hem heel graag af aan de Voedselbank . Door het hoge energie verbruik komen mensen in problemen..."
• "... maar er is ook wel extreem veel exposure laatste weken rondom de SDE."
• "Ik ga voor ... aanvragen voor vandaag... Toch leuk dat je er nog iets van maakt." (commentaar Polder PV: n.a.v. nog even snel verstuurde Polderkolder nieuwsbrief met als titel "Nog meer stemmingmakerij"...)
• "De nachtelijke (zo rond 4 uur) plaspauze van dochterlief aangegrepen om op een rustig tijdstip (slaapdronken) mee te doen aan de SDE-game (net na middernacht was er geen doorkomen aan) ... waag ik een gokje ... minus een gevoelsmatige aftrek voor afhakers door de SDE-server-perikelen ..."
• "Maar ik heb vanochtend (7:17) toch ook maar weer zelf op de knop gedrukt (toen de pagina eindelijk beschikbaar was) en de mijne komt er dus ook weer bij ===> TOTAAL ... aanvragen op dag 1."
• "Er zal minder interesse zijn aangezien het de meesten nu wel duidelijk is dat het een vrij kansloze loterij zal worden. Dit lagere aantal zal vervolgens weer opgetrokken worden door dubbele indieners die hun kansen willen vergroten."
• "Begin maar vast met bakken. Er komen ... aanvragen."
• "Mijn gok is ... Het zouden er meer zijn geweest als de server het wat beter had gedaan. Overigens, echt te triest voor woorden dat we zelfs voor de zonnepanelen subsidieaanvraag al geen werkende digitale dienstverlening van de overheid kunnen verwachten. Hebben ze het systeem door 'het broertje van' laten programmeren ofzo? Wat een prutswerk."

Tot slot: e-mail binnengekomen met tijd stempel 12:39, van een "oude bekende", en in de titel van de mail:

• "PLEASE MAG IK NOG MEEDOEN??????????????????? IK WIL DIE TAART!!!" (reply mail Polder PV: "Je e-mail kwam bij mij met tijd stempel 12:39 binnen. We moeten helaas streng zijn bij Polder PV, anders vergaat de wereld. Dus, helaas, bij dezen: stem ongeldig!"

Want wie "A" zegt, moet ook "B" zeggen...

We gaan zien wanneer Agentschap NL of EZ met "berichtgeving" over het resultaat van "SDE zonnestroom ronde klein" gaat komen. Niet gek staan te kijken dat het "eventjes kan gaan duren".

1 maart 2010 (09h26): Pats boem ho? Op Gathering Tweakers begonnen al snel in de ochtend van "SDE 2010 D-Day" berichten binnen te druppelen dat het in de diepe nachtelijke uurtjes (vanaf hier) sommige gesubsidieerd-zonnestroom-willigen gelukt was om de (reeds klaar staande) aanvraag te versturen. Vanochtend echter volgde om 08h53 alweer een onheilspellend berichtje van een van de "willende" contribuanten met dit tale-telling SenterNovem (!!!) scherm:

E-mail van 9h00 in de in-box: "Aangezien de SDE site er al de hele ochtend uit heeft gelegen ... schat ik dat er vandaag X aanvragen worden ingediend, het kan iets meer worden."

(inzender voor de SDE 2010 prijsvraag bij Polder PV, "X" staat voor een hier niet nader genoemd getal) ...

En:

Bovenstaande screenshot werd gemaakt rond 9h50 op 1 maart 2010 van de algemene SDE intro pagina (hier nog met allemaal SenterNovem labels, de juridische voorganger). Als je zoals hier naar de zonnepanelen pagina van Agentschap NL wilt gaan blijft de server minutenlang proberen de pagina te laden en komt u slechts met veel moeite op de intro pagina naar de DigID inlog schermpjes...

U kunt verder mogelijk op het GoT forum volgen (zeg maar, vanaf deze post), wat er vandaag allemaal nog verder gaat gebeuren met de - blijkbaar - oververhitte SDE 2010 server. Een server van een organisatie die de naam "SenterNovem" al twee maanden geleden heeft doen vervangen door het ietwat aan communistische tijden denkende "Agentschap NL". Misschien ligt het daar wel aan ...

Succes met uw aanvraag!

http://player.omroep.nl/?aflID=10682796&silverlight=true (filmpje "Volgende Vraag" programma van VARA op 22 februari 2010, met o.a. SDE subsidie vragen, duurzame warmte, isolatieglas, etc.)

1 maart 2010 (00h30): Gaat lachen worden? E-mail van dezelfde persoon uit de vorige post, na een half uurtje vruchteloos prutsen:

Gaat het een noodoverleg in de TK worden, of gaat Agentschap NL de SDE 2010 aanvraag server pas om 9h00 opstarten? We gaan het zien...

28 februari 2010: Wordt het een record of niet? Van een persoon kreeg ik een e-mail dat mensen mogelijk met "andere dingen aan hun hoofd" bezig waren, en dus waarschijnlijk niet voor die sexy zonnepaneeltjes subsidie aan gaan vragen morgen 1 maart. Als u nog geen DigID had aangevraagd bent u sowieso te laat, tenzij u al een brief naar Agentschap NL op de bus had gedaan die (ook) in behandeling genomen moet worden als "officieel op 1 maart binnengekomen". Al wordt dat beslist niet meer gestimuleerd, digitaal aanvragen (en afkeuren) vinden de ambtenaren immers veel handiger.

Van andere lieden begrijp ik dat ze vet gaan indienen morgen. Dus het wordt weer ouderwets koffiedik kijken hoe erg de SDE overtekend zal gaan worden en of dat inderdaad, zoals door velen verwacht, al tussen 00h00 en 17h00 op 1 maart 2010 zal gaan geschieden. Daarvoor hoeft u trouwens echt niet vannacht nog even op te blijven en om 00h00'01" op de "send" knop te drukken van uw reeds voorbereide/klaargezette digitale aanvraag. U kunt het ook met een gerust hart nog (voor de zekerheid) zo rond vier uur 's middags doen (hoe langer u wacht, hoe trickier, je weet maar nooit of de SDE server niet een hoestbui krijgt...). Want alle aanvragen die voor 17h00 binnen zijn gekomen gelden als "gearriveerd op 1 maart", en bij overtekening van de 69 miljoen Euri, moet uit al die aanvragen worden getrokken door de notaris. Inclusief de schriftelijke exemplaren die morgen voor 17h00 binnengekomen zullen zijn of zelfs persoonlijk aan de balie zijn overhandigd.

Afijn, we zullen het gaan zien. Tale-telling zijn namelijk de twee mailtjes die ik van een indiener vlak na elkaar kreeg rond 11 uur 's avonds op de "night before" (28 februari 2010):

Vlak erna kreeg ik van dezelfde persoon de volgende e-mail:

Bekijk voor de grap ook even deze post op Gathering Tweakers (tijd: 23h24 op 28 februari 2010) ....

Februari was in ieder geval een moeizaam gedoe met de zonnepaneeltjes. Niet alleen vanwege een paar sneeuwplakken op het dak eerder in de maand. Maar vooral door het vies tegenvallende weer in de rest van de maand, met veel grauwe en zwaar bewolkte dagen. Februari kan best een behoorlijke opbrengst genereren. Maar dit jaar niet. Met 35,6 kWh voor het hele PV-systeem (1,236 kWp) en 28,4 kWh voor het langjarig bestaande 1,02 kWp deelsysteem ver onder het gemiddelde tot dit jaar voor de laatste deelgroep (42,9 kWh, dit jaar dus 34% minder). Echter nog net geen laagterecord. Dat lag namelijk op een bodem opbrengst van slechts 27,3 kWh voor het 1,02 kWp deelsysteem. En dat was in 2009.

We gaan hopen op een zonnig "meteorologisch" voorjaar. Al zal het even slikken worden met de "natte start".

Sterkte met uw SDE aanvraag!

27 februari 2010: Nieuw apertuur rendement record multikristallijn naar ... Kyocera. Ruim 2 maanden geleden kondigde het Nederlandse ECN apetrots aan dat ze met hun back-contact Sunweb "metal-wrap-through" concept met multikristallijne cellen al een zogenaamd apertuur record op module niveau hadden behaald van 17,0%. Zeg maar de finale uitkomst van het jarenlange mede door de EU gefinancierde Crystal Clear programma o.l.v. Wim Sinke. Kyocera doet echter alweer in een persbericht van 12 februari 2010 kond van een apertuur rendement van 17,3% voor een module met 54 iets rechthoekige back-contact multikristallijne cellen van eigen productie. Kyocera is een zogenaamde "vertikaal geïntegreerde" onderneming, met in-house het hele productieproces van het ruwe silicium tot en met modules. Voor het module rendement zelf komt de teller al op 16,6% (dat is inclusief frame).

Apertuur rendement nader verklaard
Wat betekent dat "apertuur rendement" nu eigenlijk precies? Zonnepanelen hebben altijd een "fysieke" inbedding nodig om de gevoelige cellen en/of de dunnelaag folie tegen de elementen te beschermen gedurende de minimaal 25 jaar dat ze op het dak (kunnen) liggen. Bij de dominante, uit kristallijne cellen bestaande modules wordt daartoe alles in een finale, thermische processtap, ingebed in doorzichtige folies, en het "verbond" ingesloten in een aluminium frame. Rond de celzone is er altijd een smalle lege zone, en die doet niet mee aan omzetting van zonlicht in elektriciteit. Omdat die smalle band voor het modulerendement wel meetelt, en de ruimte tussen de celrijen en de frame rand, en de dikte van het frame kan verschillen, wordt vaak voor een "eerlijker" vergelijking van het apertuur rendement gesproken, wat de buiten-omtrek van het fotovoltaïsche celoppervlak betreft. Zie het plaatje voor een voorbeeld berekening. Het door Kyocera opgegeven "apertuur rendement" betreft dus de oppervlakte die wordt afgegrensd door de buitenste celrijen (in de figuur: Ax * Ay). Afgaand op STC condities van 1.000 Watt per vierkante meter, kan met behulp van de parameters "apertuur oppervlakte" en "DC output onder STC condities" van het module in Watt het apertuur rendement worden berekend.

^^^ Drie typen "oppervlaktes" van een zonnestroompaneel, relevant voor het bepalen van de specifieke omzettingsrendementen die van toepassing kunnen zijn: (a) de apertuur oppervlakte, het rechthoekige oppervlak wat de buitenste rij zonnecellen omsluit; (b) het totale (fotovoltaïsch actieve) zonnecel oppervlak, gelijk aan het oppervlak van een individuele cel maal het aantal cellen in het module (in onderhavig geval 54 in 6 kolommen en 9 rijen); (c) het module oppervlak: de buitenmaten met elkaar vermenigvuldigd. Alle "witte" tussenruimte in het module, en de dikke in zwart aangegeven framelijst, doen niet mee aan de omzetting van zonlicht, en hebben dus een negatieve invloed op het te bepalen omzettingsrendement, afhankelijk welk type wordt berekend. Hoe meer tussenruimte en hoe dikker de modulelijst, hoe minder het apertuur dan wel module rendement zal worden. Uiteraard blijft het celrendement gelijk, waarbij aangetekend moet worden dat de output van elke cel weer licht kan afwijken van een ander. Hiertoe worden cellen "uitgesorteerd en gematched" om elektrisch gezien een specifieke vermogensklasse te kunnen bereiken van het uiteindelijk samen te stellen module, waarbinnen een zekere mate van (te specificeren) "tolerantie" zal zijn.

Het module rendement zoals dat meestal in commerciële datasheets wordt gebruikt, wordt altijd berekend op basis van de buitenafmetingen van het module zelf, en is dus altijd lager dan het celrendement en het apertuur rendement. Ook bij dunnelaag modules zien we iets dergelijks, zelfs bij exemplaren zonder frame (zoals First Solar CdTe modules, die bij honderdduizenden zijn en worden afgezet). Want er is altijd een niet door celmateriaal bezet stuk buitenrand, wat het verschil tusen "apertuur-rendement" en "module-rendement" veroorzaakt.

Terug naar het recordmodule van Kyocera
De harde data volgens opgave van Kyocera:

• module efficiëntie 16,6% bij een paneel-oppervlakte van 13.379 cm² (1,34 m²)
• apertuur efficiëntie 17,3% bij een apertuur oppervlakte van 12.753 cm² (1,28 m²)
• 54 multikristallijne back-contact cellen met een afmeting van 150 x 155 mm (NB: dus niet zoals gebruikelijk "vierkant", maar iets rechthoekig)

Op basis van die laatste opgave kunnen we uitgaan van een puur celoppervlak van 54 x 15 x 15,5 = 12.555 cm², wat inhoudt dat er tussen de cellen onderling nog 12.753 ("apertuur oppervlakte") - 12.555 ("cel oppervlakte") = 198 vierkante centimeter "verloren" gaat door niet door de cellen zelf bezette tussenruimte. Dat zou in theorie nog een stukje rendements-winst kunnen betekenen, als cellen nog dichter dan normaal (vrijwel) tegen elkaar gelegd zouden kunnen worden. De vraag zal zijn of dat technisch haalbaar is, en zo ja, tegen welke kosten.

Ook kunnen we uit bovenstaande afleiden wat het nominale STC vermogen van het record module is. Een 16,6% modulerendement van een zonnepaneel met een oppervlakte van 1,3379 vierkante meter betekent immers: een nominaal vermogen (STC) van 0,166 x 1.337,9 = 222 Wp.

Kyocera stelt in het verder karige persbericht dat het apertuur rendement record (voor multikristallijne technologie) door het National Institute of Advanced Industrial Science and Technology (AIST) in Japan zou zijn geverifieerd (status: december 2009).

Helaas ontbreken verdere gegevens van deze Japanse top producent. Over de aard van de "back-contact" celtechnologie verder geen data, en ook geen vooruitzichten op in productie name. Wel de claim dat het nog een "developmental stage" betreft, en dus waarschijnlijk nog niet "klaar voor commerciële productie". Het is bekend dat Kyocera een onderneming is die niet al te grote risico's wil lopen, maar stapsgewijs, en weloverwogen, elke volgende technologische innovatie inpast in het productieproces als alle onzekerheden zijn uitgesloten en het proces tot in de puntjes wordt beheerst. M.a.w.: als het uiteindelijk op de markt zal gaan komen, mag verwacht worden dat het een "dijk" van een module zal gaan worden. Zoals alle zonnepanelen van deze Japanse producent.

Andere efficiëntie records en besprekingen: zie hier.

http://global.kyocera.com/news/2010/0202_owfs.html

27 februari 2010: Wederom absurde stapelsubsidies in Westvoorne... U weet hoe ik daar over denk: marktverwoesting. Maximaal drie Euro (!!!) per Wattpiek subsidie van de gemeente. Maximale subsidie voor "de helft van de kosten". Maximaal € 1.500 per woning. Dat komt neer op maximaal 500 Wattpiek indien de (absurde) drie Euro wordt geclaimd, en als je een set modules uit China of Duitsland over laat komen en je hebt geluk met een omvormer en wat frame- en kabelkosten, krijg je dat setje dus bijna voor niks. Mits je in totaal minimaal 3.000 Euro uitgeeft voor het hele setje. Wat natuurlijk ook weer idioot is, want dan zou je op een bezopen 6 Euro/Wp all-in uitkomen, en dat is echt een prijs uit de fossiele Middeleeuwen waar de leverancier vet van gaat afromen, met inkoop prijzen voor de modules die zeker ver onder de 3 Euro/Wp en mogelijk zelfs fors onder de 2 Euro/Wp liggen...

Warme relatie gemeente <<->> energiebedrijf...
"Ze" leren het nooit in Nederland. Vindt u het gek: de gemeente Westvoorne (fusie van Oostvoorne en Rockanje) blijkt zeer warmpjes onder een dekentje te liggen met het lokale energiebedrijf Eneco, en hun dochterbedrijf Tempus mag voor de luie aanvrager "gratis de subsidieaanvraag doen". En wat wordt er dan nog meer geclaimd? "Zij kunnen dan ook meteen de landelijke subsidie op zonnepanelen voor u aanvragen" (bedoeld wordt natuurlijk de SDE die 1 maart overschreven gaat worden). Nou, dat kan Tempus wel vergeten met een "maximaal geclaimde 500 Wattpiek". Want dan krijgen ze een retour brief of mail van Agentschap NL dat het een illegale aanvraag betreft die niet eens verder bekeken wordt. Want de SDE 2010 heeft een "ondercap" van 1.000 Wattpiek, en zelfs in 2008 of 2009 zou Tempus naast het potje gepiest hebben voor de klant, omdat de "bodem" voor de SDE toen nog 601 Wattpiek was (en je zwaar gestoord zou zijn om voor zo'n klein setje je al die SDE ongein op je hals te halen).

Alleen als je zelf zou besluiten met "minder Euro per Wp" genoegen te nemen en je de hersencellen laat werken in Westvoorne, zou je een gok kunnen wagen. Als je bijvoorbeeld "1 Euro/Wp" zou willen incasseren, zou je in theorie een systeem van 1.500 Wp kunnen aanschaffen. Dan zou je met de minimale 3.000 Euro all-in prijs op een realistischer 2 Euro/Wp komen. Uiteraard nog steeds een giller in een van de zonnigste gebieden van Nederland. Want daar kun je met een goed ontworpen systeem makkelijk 950 kWh/kWp.jaar halen (waarschijnlijk fors meer). Dan genereer je met dat extreem zwaar gesubsidieerde setje zeker 1,425 kWh/jaar. Uitgaande van uitsluitend saldering van, zeg, 22 cent/kWh (zonder prijsstijging), levert dat in 15 jaar al 1,5 x 950 x 0,22 x 15 = 4.702,50 Euro op, wat al dik anderhalf maal zoveel opbrengst is dan er aan het begin van de rit uitgegeven zou zijn. Veel meer bij (te verwachten) stijging van de stroomprijs, dus veel kortere terugverdientijd. Als de SDE subsidie er dan ook nog op gestapeld zou gaan worden (als de aanvrager via Tempus in de roos schiet bij aanvraag 1 kWp of meer), gaat dat een hele korte terugverdientijd worden. Je kunt ook overdrijven, om het voorzichtig te benoemen...

Ach, het verbaast me niks. Eneco heeft een reputatie hoog te houden op dit vlak. De zonnepaneeltjes die zij met een stapeling van EPR, EPA en MAP aanschafsubsidies de deur uitdeden in hun verzorgingsgebied, in die beruchte jaren 2003-2004, waren namelijk vrijwel gratis. We weten allemaal nog dat die fijne meneer van Geel van VROM (en: CDA) het Mes er in zette, en de PV-markt erna volledig als een kaartenhuis in elkaar is gesodemieterd...

Gedwongen winkelnering
Nog een saillant detail: op de gelinkte pagina staan twee rekenvoorbeeldjes. Vermogens worden niet genoemd, maar het gaat slechts om setjes van 3 of 6 modules... En: er wordt gesproken van prijzen waarbij voor die miezerige setjes all-in wordt gerekend met ..."een extra groep maken in de meterkast" resp. "kabel van de meterkast naar de omvormer". Dat is volslagen idioot, natuurlijk, en: gedwongen winkelnering van de nog niet (!!!) van de Eneco holding afgesplitste netbeheerder Stedin (!!!). Want dat soort kleine setjes kun je makkelijk met een Soladin600 of een Steca500 omvormer gesplitst op 2 verbruiksgroepen schakelen (dat heeft Polder PV al vele jaren - zo geïnstalleerd en wel door een dochterbedrijf van een andere grote energieholding en prima functionerend). Daar heb je helemaal geen gedwongen te betalen "extra groep in de meterkast" voor nodig! Ach, weten Westvoorners waarschijnlijk veel, die gaan er waarschijnlijk weer lekker instinken. Toch "typisch" weer, maar u weet: dit is immers NEEderland.

Het budget van de gemeente is slechts 30.000 Euro. Ergo: als er des 'ollands "voor het maximum" gekozen gaat worden kunnen er maar 20 installaties van worden "ondersteund". Westvoorne heeft volgens de eigen gemeente site 14.030 inwoners (stand 1 jan. 2009). Dat betekent, bij een gemiddelde grootte van 2,2 personen per huishouden (CBS Statline) zo'n 6.377 huishoudens. Dus slechts 0,3% van de huishoudens in de gemeente zou dan zo'n extreem lucratief overgesubsidieerd setje kunnen kopen. Dat schiet lekker op...

http://www.westvoorne.nl/index.php?mediumid=1&pagid=54&stukid=14501&simaction=content#titel14501

26 februari 2010: Oproep beschikte SDE klanten. N.a.v. recente berichten is Polder PV geïnteresseerd in ervaringen van mensen die SDE hebben aangevraagd in voorgaande jaren en daarvoor een goedkeuring hebben gekregen (voorheen: SenterNovem, nu Agentschap NL). Met name is Polder PV geïnteresseerd in een antwoord op de volgende vraag:

NB: reacties naar Polder PV worden beslist nooit naar commerciële partijen van welk kaliber dan ook doorgespeeld, uw gegevens blijven geheim. Als er iets valt te melden op basis van uw reacties, zal er uitsluitend worden bericht over de aard van marktprocessen en gerelateerde verschijnselen die niet op individuele personen zijn terug te voeren.

Gaarne uw inhoudelijke reacties naar het bekende adres van Polder PV. Met hartelijke dank!

26 februari 2010: Lang verwacht, toch gekomen - De Grote SDE 2010 Prijsvraag bij Polder PV!

Wie lust er een op zonnestroom gebakken appeltaart? Geprolongeerd succesnummer.

Wederom gaat Polder PV "proeven" hoe de burger denkt dat "het" gaat lopen, maandag 1 maart aanstaande, met de zonnestroom aanvragen bij - ditmaal - Agentschap NL (ex SenterNovem). Het natte vinger niveau zal een hoge vlucht gaan nemen, want nog nooit was de belangstelling voor zonnepanelen zo groot, nooit eerder waren er zoveel "aanbieders" op de markt (die u tussen neus en lippen door soms niets minder dan gouden bergen lijken te beloven), en nooit eerder waren de module- en systeemprijzen zo aantrekkelijk. M.a.w., dat kan Polder PV u wel alvast verklappen: de Goldrush in California, of de meer recente Sonnenstrom Fieber in Oostenrijk, is mogelijk van toepassing te verklaren op wat er komen gaat. Of al die gouddelvers überhaupt wel de mijn in mogen (en wat het kaliber van de deurwachters zal zijn) laat ik aan uw eigen fantasie over, maar het gaat beslist dringen worden voor de poort van de ... (vult u zelf in). Bovendien kunt u nauwelijks meer een gemeente site bezoeken, of er staat wel een oproep aan de eigen burgers op met makkelijke verwijzing naar de SDE pagina bij Agentschap NL (die af en toe merkwaardig langzaam blijkt te laden, lately). Dus u kunt hopelijk voor uzelf nagaan wat "de kansen" zullen zijn dan wel gaan worden. Mogelijk heeft de notaris even een uurtje werk, en dan is hij/zij klaar. Hoeft deze wellicht alleen maar de bovenkant van de stampvolle (??? elektronische ???) grabbelton even door te roeren...

De Grote Brandende Vraag blijft natuurlijk: Hoe "erg" gaat het ditmaal wel niet worden, na de grofweg 10.000 aanvragen van 2008 en de 9.000 van 2009? Vandaar wederom een ouderwetse, primitieve polderiaanse prijsvraag (de webmaster is niet zo'n flitsend marketing type maar blijft voor de "inhoud" gaan...). Want er moet uiteraard meer lol in de tent komen, en de sikkeneurige post-balkie-IV gezichten mogen best wel weer wat opkrullende mondhoeken en oogflonkeringen gaan vertonen, toch? Depressies zijn er om weg te lachen. Dus hier izzie weer:

(NVDH: Nederlandse Vereniging van Duurzame Huismannen)

Polder PV looft wederom een op zonnestroom gebakken appeltaart uit aan diegene die het dichtst in de buurt komt van het antwoord op de volgende vraag:

Uitleg: De SDE 2010 kent 2 categorieën. Een van 1,000 tot en met 15,000 kilowattpiek nominaal vermogen (waar het hier om draait). Die categorie is qua te subsidiëren productie echter "afgetopt" boven 7,5 kWp, waarbij Polder PV de verwachting uitspreekt dat het "traject" 7,501 tot en met 15,000 kWp door verstandige mensen genegeerd zal gaan worden omdat je niets meer gesubsidieerd krijgt dan datgene wat je met een 7,5 kWp krijgt "gemaximeerd" (6.375 kWh/jaar). De tweede categorie loopt van 15,001 tot en met 100 kWp. Deze komt niet voor deze specifieke prijsvraag in aanmerking, want de intekening daarvoor start pas op 31 mei 2010.

Er is totaal maar 20 MWp te vergeven voor de eerste categorie (budget: 69 miljoen Euro). Houdt er rekening mee dat vanwege de bezopen "aftopping" in deze "kleine" categorie, en het feit dat de "grote" categorie maar een miezerige 5 MWp zal krijgen toebedeeld, er zeer waarschijnlijk veel partijen zullen zijn die mogelijk afzonderlijke (dan wel gebundelde) aanvragen zullen gaan doen van 2x 7,5 kWp, of nog meer van dit soort "brokstukken", om toch nog wat "aardigs" op het - bijvoorbeeld - boerderijdak te kunnen gaan leggen (15 kWp is ongeveer 75 modules van 200 Wp/stuk, dat is slechts iets van 110 vierkante meter voor een 13,6% rendement hebbend module). Als ze het geluk hebben natuurlijk dat beide (of meer) aanvragen (voor twee of meer apart te bemeteren deelsystemen !!!) ook ingeloot zullen gaan worden. Dit kan een fors effect gaan hebben op het totale aantal aanvragen voor deze specifieke "kleine" categorie.

Voorwaarden prijsvraag:

Voorbehoud: Ik ga er wederom van uit dat die cijfers ("aantal aanvragen") op de een of andere wijze openbaar gemaakt zullen worden door Agentschap NL, in een vorm die van tevoren nog niet is te voorzien. Wat er verder met alle aanvragen zal gaan gebeuren doet hier niet terzake. Dat blijft in het extreem zwaar "gecapte" Nederland koffiedik kijken.

Agentschap NL medewerkers of andere ambtenaren dan wel mensen die over inside informatie beschikken via contacten binnen het ambtenaren of politieke apparaat zijn bij voorbaat uitgesloten. U riskeert, bij ontdekking van het tegendeel, aan een publieke schandpaal genageld te worden. Sorry, maar zelfs Polder PV moet af en toe wat streng zijn...

Stuur s.v.p. een e-mail met geldig reply mail adres met daarin het door u gegokte aantal naar info at polderpv punt nl

Sluitingstijdstip: Op 1 maart 2010 haal ik mijn laatste post hiertoe om 12h00 's middags op uit mijn mailbox, inzendingen binnengekomen na dat tijdstip neem ik niet meer op.

Diegene die het dichtst bij het door Agentschap NL (of EZ) te publiceren en/of aan de pers mede te delen getal zit, heeft recht op de op (gesaldeerde) zonnestroom gebakken appeltaart. Voorwaarde: u moet de taart zelf komen ophalen in Leiden, bij voorkeur via het minder milieubelastende spoor. Ik woon 3 minuten lopen van Station De Vink. Mocht u een uitzonderlijk interessant te bezichtigen PV-systeem hebben op uw eigen woning/zaak, valt er te onderhandelen over een afspraak, mits niet te ver van Leiden cq. dicht bij openbaar vervoer.

Over de uitslag van deze prijsvraag wordt uiteraard niet gecorrespondeerd.

Ik wens u veel wijsheid en plezier bij uw inzending!

Voor een grafische analyse van de uitslagen van de eerste twee SDE prijsvragen bij Polder PV, zie de nieuwsberichten van 2 april 2008 en 9 mei 2009.