example of superimposed energy yield curves of individual inverters on 2 different types of solar panels on a sunny day
Energiekosten opbouw
links
PV-systeem
basics
grafieken
graphs
huurwoningen
nieuws
index
graphs per day
seasonal effects
yearly overviews
complete overviews
yield verification
grid-connected meter readings
financial aspects
variation among inverters
effects of shading
system deviations, defects

Financiën - 6

De Tarief Pyramide. Totale energiekosten PPV e.a. huishoudens of: Wie Verdient Er Het Meest Aan "Uw" Energie? (status: 2011-II)

Introductie
Energie kosten per kalenderjaar - verdeling naar energie modus
Energie kosten per kalenderjaar en per type klant - detail analyse

1. Tarief pyramide energiekosten Polder PV, Leiden
2. Tarief pyramide energiekosten SV huishouden Leiden zonder gas
3. Tarief pyramide energiekosten gasgestookt huishouden Leiden (geen SV)

Zie ook vervolg studie: Prognose totale energiekosten PPV e.a. huishoudens in 2012-I

Voor overige financiële analyses zie startpagina sectie Financiën op Polder PV


Introductie

In weerwil van alle retoriek uit Den Haag zijn en blijven energienota's zelfs voor veel academici compleet raadselachtige, niet te doorgronden reeksen van cijfers. Abracadabra. De meeste mensen kijken er diep zuchtend een keer naar, slaken een kreun van verlichting als er helemaal aan het eind van de rit "iets zal worden terugbetaald", of ze lopen rood aan van de uitkomst als er "iets moet worden bijbetaald". Hoe het eindresultaat daadwerkelijk tot stand is gekomen, en hoe die is te relateren aan de onbegrijpelijke zooi getallen op het vaak uit meerdere vellen bestaande papier is voor de meesten niet te bevatten. De energiebedrijven en/of de politiek die voor die cijfer waanzin verantwoordelijk zijn worden binnensmonds verwenst, waarna de nota ergens in een diepe lade wordt gedeponeerd om nooit meer te worden "geraadpleegd". Over tot de orde van de dag...

Een van de redenen van die puinhoop is dat er diverse "partijen" zijn betrokken bij diverse posten op die nota's. Als je het eenmaal "door" hebt, is het niet heel erg moeilijk (het vereist echter beslist de nodige zelfstudie en doorzettingsvermogen), maar het hangt ook een beetje af van de - meestal onverkozen - situatie waarin u verkeert.

De webmaster van Polder PV verkeert in de "ongelukkige", niet zelf verkozen situatie dat hij van minimaal vier partijen "energie" af moet nemen of allerlei "kosten" van doorberekend krijgt. Waarbij de webmaster meteen even terzijde legt dat hij zo'n 90 procent van de eigen stroombehoefte op jaarbasis zelf opwekt met zonnepanelen. Daarnaast heeft hij uiteraard 's avonds elektra nodig natuurlijk, en in de donkere winterse dagen ook overdag. Dat gaat hier gelukkig helemaal vanzelf, al 11 jaar lang, middels de volautomatisch salderende Ferrarismeter. Bij overschotten gaat de zonnestroom automatisch het net op (en wordt direct weer door de buren als "niet geoormerkte groene stroom" geconsumeerd zonder opslag). Bij (tijdelijke) tekorten wordt er automatisch van het net betrokken, wat neerkomt op een grijze mix die in Leiden waarschijnlijk wordt gedomineerd door de enorme gasgestookte warmtekracht koppeling capaciteit in het naburige Westland (het eerste gebied in Nederland waar heel af en toe "congestie" optreedt, maar dan wel door en door fossiel bepaalde congestie...).

Maar daar bovenop komt ook nog het feit dat hij - onverkozen, en nooit af te schudden - stadswarmte moet betrekken van een ultra-monopolist en Zweeds staatsbedrijf waar hij niks mee heeft (en wat de "leverancier" NUON heeft opgevroten). Die de restwarmte van de gasgestookte STEG centrale van weer een andere (Duitse) moloch, E.ON afneemt aan de rand van het centrum van Leiden. En daar bovenop zit hier al van meet af aan een kookgas aansluiting in huis, wat extreme complicaties op onze nota's veroorzaakt, in samenhang met de door "Den Haag" gewilde liberalisering van de energiemarkt. Die wat de webmaster van PPV betreft als een compleet geflopte operatie gezien moet worden. Waar de grafieken op deze pagina het onherroepelijke en onweerlegbare bewijs van leveren. Want het meeste geld blijft hier ondanks alles weglekken naar nooit door goed gedrag te beïnvloeden vastrecht stadswarmte (nooit verkiesbaar). En naar diverse andere vastrechten van netbeheer (lees: de gemeentes en provincies in dit land). De variabele, beïnvloedbare kosten zijn door bewust gedrag al tot het minimaal haalbare omlaag gebracht. Vele jaren geleden al, zonder "hulp" van het bedrijfsleven of ambtelijke "instanties".

Op deze pagina wordt een overzicht gemaakt van de "typische" energiekosten die Polder PV in het ijkjaar 2011 "zou maken" als er wordt uitgegaan van de volgende uitgangspunten:

  • Gemiddeld netto kalenderjaar verbruik in het jaar 2010: 129 kWh elektriciteit (het "gesaldeerde resultaat" van de door de enkel tarief Ferrarismeter aangegeven meterstanden aan het begin van de jaren 2010 en 2011), 31 kubieke meter kookgas (al jaren stabiel), en, vooral door een koude start en einde van het jaar, 12,22 GJ stadswarmte afname (hoger dan in eerdere jaren, daarbij ook rekenen dat we veel thuis zijn en al "op leeftijd" beginnen te raken).

  • Tariefstellingen voor het tweede halfjaar van 2011. Deze zijn gebruikt om "de kosten voor een vol jaar" te berekenen. Uiteraard zijn de halfjaar tarieven zo onbetrouwbaar als een Haags politicus gebleken, ze kunnen wipkippen als een gek, maar je moet ergens van uit gaan. Ik kan voor u zo een berekening maken met andere input parameters. Het gaat op deze pagina vooral om de verhoudingen tussen de verschillende energie modi, en de enorme impact van alle met prachtige namen vergeven vastrechten op de energie nota. Voor een uitgebreide introductie tot de exacte tarieven zoals die voor Polder PV gelden in de tweede jaarhelft van 2011, zie het aparte artikel daarover van 11 augustus 2011.

Tevens wordt bij de detail analyses een vergelijking gemaakt met de impact op een "normaal" huishouden met een stadswarmte aansluiting zonder kookgas aansluiting, en een "normaal" huishouden met uitsluitend een gas aansluiting voor zowel ruimteverwarming, tapwater verwarming, en kookgas.


Energie kosten per kalenderjaar - verdeling naar energie modus

Figuur 1 - Y-as van alle grafieken is in Euro. Bovenstaande grafiek laat zien hoe de verdeling is van de "kalender jaar kosten" (incl. BTW) bij Polder PV op basis van het verbruik in 2010, en de tariefstellingen in 2011-II (2e jaarhelft). Zeer duidelijk is aan deze grafiek al te zien dat de variabele, door duurzaam en spaarzaam gedrag direct te beïnvloeden kosten (groene kolommen) een gering aandeel in het totaal hebben (accumulatie van linker drie kolommen paren in een vierde stel "Totaal"). Alleen het stadswarmte verbruik "stelt nog iets voor", bij ons dominant plaats vindend in de wintermaanden. Tussen april en oktober nemen we weinig warmte af voor de bereiding van warm tapwater (spaarzaam douche gebruik, afwas met de hand, koud voorgespoeld, en beslist niet elke dag). Kosten voor stadswarmte op jaarbasis zouden met tariefstelling 2011-II neerkomen op dik 288 Euro incl. BTW.

Veel erger is het gesteld met de nooit door "positief gedrag" te beïnvloeden stapels aan vastrechten (lichtpaarse kolommen). Ook daar hakt het absurde vastrecht voor stadswarmte (bijna een Euro per dag, elke dag weer) er diep in: onze allergrootste "energie kostenpost". Waar we niets aan kunnen veranderen, zolang we hier wonen. De meest "stalinistische" post, dus. Een fossiel dictaat. De verzameling onbeïnvloedbare vastrechten, die voor elektra, kookgas, en stadswarmte, is (zie onder "Totaal") al toegenomen tot een absurde 739 Euro per jaar. Dokken, en dan heb je nog nul kWh elektra, geen kuub kookgas, en nog geen microjoultje warmte verstookt...

"Gelukkig" zijn er dan ook nog de zogenaamde "pijn verzachtende compensaties" (die vrijwel niemand in Nederland begrijpt). Helemaal rechts, in rose (magenta), de beruchte door het Ministerie van Financiën "verstrekte" giganten post "teruggave energiebelasting" (veelvuldig incorrect heffingskorting gedoopt), die zo gigantisch is (€ 379,16 incl. BTW) omdat die de door de netbeheerders gewenste beruchtste vastrecht post, het capaciteitstarief voor elektra (sinds 1 januari 2009 ingevoerd) deels "moet compenseren" (de post teruggave EB was in 2008 veel lager, € 236,81 incl. BTW).

En tot slot, links ervan (kolom met enigszins bruinige kleur), de zelfs in onze 4.300 huishoudens rijke stadswarmte - met kookgas aansluiting wijk volstrekt niet uit te leggen "compensatie vastrecht kookgas". Die een partij die niets met "vastrechten gas" te maken heeft, Vattenfall/NUON unit "stadswarmte" moet compenseren omdat ze anders het beruchte "Niet Meer Dan Anders" principe voor stadswarmte overtreden. Omdat alle inwoners in onze wijk met een intacte kookgas aansluiting elk jaar weer dubbel vastrechten voor "gas" betalen: eenmaal 5 posten fysiek voor "kookgas" aan netbeheer (4) en leverancier (1). En eenmaal verstopt in het "vastrecht stadswarmte", wederom 5 posten "vermeden vastrechten gas voor een aansluiting met ruimteverwarming" - en dus een hoger capaciteitstarief. Zoals we verderop zullen zien, krijgen we echter voor die zogenaamde "compensatie kookgas" minder terug van Vattenfall, dan wat we daadwerkelijk fysiek op jaarbasis voor de vastrechten voor de kookgas aansluiting betalen: € 146,87, we krijgen echter maar € 131,64 terug op basis van het tarief voor 2011-II*...

* Voor 2011-I gold weliswaar een hogere teruggave (€ 12,23/mnd. incl. BTW, € 146,76/jaar incl. BTW), maar het gemiddelde van die twee tarieven komt dan nog steeds slechts op € 139,20/jaar, 5,5% minder "dan waar we op basis van NMDA recht op zouden hebben".

Figuur 2 - Als figuur 1, maar nu voor de drie energie "modi", de variabele kosten op jaarbasis gestapeld op de bijbehorende vastrechten per jaar. Ook hieruit blijkt kristalhelder dat de vastrecht "load" voor Polder PV ondragelijk groot is, en dat elke verder besparing nauwelijks financieel wordt beloond. Voor kookgas en elektra heeft dat geen enkele zin meer, en om nu de verwarming nog langer uit te zetten in de winter...

Figuur 3 - In deze grafiek zijn alle posten boven op elkaar gestapeld. Verbruiks-gerelateerde posten in egaal gekleurde kolom segmenten, vastrechten en vaste teruggave posten ("negatieve vastrechten") in gearceerde kolom segmenten. Omdat het bij de laatste 2 posten om negatieve bedragen gaat ("krijgt" Polder PV i.p.v. dat hij die moet betalen), vallen ze onder de blauwe X-as. Met accolades ter linkerzijde van de verzamel-kolom geef ik aan wat er "te betalen" is, en wat "te ontvangen". Uiteraard is het "over-all" eindresultaat het verschil tussen die twee verzamel posten. Ter rechterzijde van de verzamel-kolom heb ik met accolades en bijschriften weergegeven wat het "nooit beïnvloedbare" deel is (vastrechten, rode kader, het overgrote merendeel van het totaal), en het - voor Polder PV - al gemarginaliseerde "door goed en zuinig gedrag beïnvloedbare deel" (lichtgroene kader). Door zelf zonnestroom op te wekken is het stroomverbruik in een kalenderjaar netto bezien marginaal geworden, kookgas verbruiken we ook al minimaal, en de enige post van betekenis is dan nog het GJ verbruik via de stadswarmte aansluiting. Ook trouwens veel minder dan bij "gemiddelde" SV verbruikers, die minimaal het drievoudige aan GJ er door jagen dan bij ons (als de door branche organisatie EnergieNed opgegeven "gemiddelde" verbruiken blijken te kloppen).

Met "keuze" is in bovenstaande grafiek niet de "keuze voor een bepaalde leverancier" bedoeld. Want bijvoorbeeld het "vastrecht leverancier", wat met die keuze samen kan hangen, kan beslist een forse impact hebbende factor zijn. Zogenaamde "prijsdumpers" [variabele tarieven] NL Energie en Atoomstroom maken daar handig misbruik van, door veel te hoge bedragen te incasseren voor deze ongereguleerde en door weinig mensen begrepen "vaste" posten bij elektra en gas. "Vastrechten leverancier" vindt u in deze grafiek in de gearceerde gedeeltes aan de onderzijde, onder de verzamel segmenten "vastrecht elektra" cq. "vastrecht gas". Die "keuze" slaat hier natuurlijk op "keuze voor besparend gedrag". Wat niets meer en niets minder betekent: bewuster leven, minder energie verbruiken, goed isoleren, verstandig en slim besparen, en, het leukst van al natuurlijk (ook voor uw bezoekers...): zelf duurzame energie op gaan wekken. Daar heeft u geen enkele "energie leverancier" voor nodig, en kunt u gewoon zelf doen, of dat door gespecialiseerde bedrijven laten doen. Die geen belangen hebben bij "koppelverkoop" met allerlei vage, door u nauwelijks te doorgronden energiecontracten en dergelijke...

Figuur 4 - Alle kosten en baten "gelumpt" naar de energie modus die het betreft, elektra, kookgas, of stadswarmte. Voor de vaste post "teruggave energiebelasting", die op de energienota's onder de post "elektra" wordt bijgeschreven (omdat een toenemend aantal mensen geen gas aansluiting [meer] heeft en er dus geen post "gas" op de nota's is te vinden), is dat eigenlijk een beetje misleidend, want die post is eigenlijk bedoeld als een soort van vaste, niet naar type inwoner onderscheiden "koopkracht compensatie" vanwege de kosten voor elektra en gas. Omdat we een zeer bescheiden "restverbruik" hebben voor elektra, komen de "kosten" (variabel plus vastrechten) minus "teruggave post EB" dus negatief uit, op -105,80 Euro. Wat -18,8% is van de totale energiekosten inclusief teruggave posten (562,55 Euro).

Voor kookgas kosten minus de beruchte (niet de vastrechten dekkende) "compensatie post kookgas" van Vattenfall/NUON is het resultaat positief, € 33,88 (6% van het totaal). De overgrote meerderheid van de energiekosten blijven bij Polder PV wegvloeien naar de onverkozen stadswarmte exploitant Vattenfall/NUON: 634,37 Euro (112,8% van het totaal). Ondanks alle "liberaliserings"- en "overstappen was nooit zo makkelijk" prietpraat uit Den Haag. Polder PV kan nooit "overstappen" naar een andere "warmte leverancier" zolang hij woont waar hij zijn domicilie heeft. En het maakt geen biet uit hoe kolenzwart of atoompaars het moederbedrijf zich zal blijven cq. gaan gedragen: de webmaster van PPV blijft onverkozen vastgenaaid aan dat bedrijf... 55% van de totale "stadswarmte kosten" zijn dan ook nog niet door stookgedrag beïnvloedbaar vastrecht, wat altijd betaald moet worden.

Met de hierboven weergegeven figuren wordt "de essentie" aangegeven van de verdeling van de energiekosten (en "baten"). In de volgende sectie gaat Polder PV nog dieper in op de materie, en benoemt hij ook de meeste deelposten bij naam en splitst daarbij ook alle BTW stukken af voor een beter inzicht in de enorme impact die met name onze veel onduurzaam meel in de mond hebbende de Staat der Nederlanden heeft op de energie nota.


Energie kosten per kalenderjaar en per type klant - detail analyse

In deze sectie neemt Polder PV u "de diepte" in. Althans, niet helemaal. Vooral bij de vastrechten heb ik hier nog wat "steken" laten vallen. Ook voor de duidelijkheid, want de grafieken zijn al ingewikkeld genoeg. Want netbeheer vastrecht is eigenlijk onderverdeeld in drie deelposten vastrechten naast de "meetdienst". Die drie deelposten, het beruchte (zeker voor elektra absurde, torenhoge) capaciteitstarief, de periodieke aansluitvergoeding, en het vastrecht transport, zijn in de volgende grafieken "gelumpt" tot posten als "Liander vastrecht gas kaal" en "Liander vastrecht elektra kaal" (Liander is de regionale netbeheerder voor Polder PV - die je nooit kunt "kiezen"). Daarnaast zijn voor alle posten de BTW porties apart vermeld om de impact op de inkomsten voor de Staat te illustreren.

Meetdienst is bewust apart gehouden, omdat het eigenlijk helemaal geen "core-business" van netbeheer "zou moeten zijn". De talloze problemen en voortdurende puinhopen bij het "schatten van meterstanden" door netbeheerders, niet alleen bij leverancier switchers en verhuizers, maar ook in toenemende mate bij mensen met zonnepanelen (recent, "typisch" voorbeeldje...), zou de politiek moeten doen bewegen het "meterdomein" voorgoed afhandig te maken van de netbeheerders. Want het veroorzaakt oneindige hoeveelheden ellende en willekeur door de op dit gebied in de prehistorie levende archaïsche netbeheerders. Polder PV is zo "vrij" om alvast een voorschot te nemen op dit gewenste (doch hoogstwaarschijnlijk politiek compleet onhaalbare) toekomst scenario. Hij betaalt immers sinds 1 januari 2008 al een schofterige dertig procent tarief verhoging voor een al vele jaren afgeschreven, doch goed functionerende Ferrarismeter en is daar nog steeds pisnijdig over. Veel erger moet het niet gaan worden...

De grafieken zijn gepresenteerd als roll-over figuren. Door met de muiswijzer over de onder de figuur staande legenda te bewegen krijgt u de desbetreffende versie van de verzamel kolom te zien. Daarbij maakt Polder PV onderscheid in de vier verschillende partijen die aan u (kunnen) "verdienen" dan wel geld "terug moeten geven" M.b.t. de laatste: teruggavepost energiebelasting van het Ministerie van Financiën (lees: de Staat der Nederlanden). En de "compensatiepost kookgas" van Vattenfall/NUON "vanwege het NMDA principe" - wat echter beslist niet volledig wordt nagekomen... De vier partijen zijn achtereenvolgens - uiteraard - de Staat der Nederlanden, de regionale netbeheerder, de enige "vrij te verkiezen" partij, de leverancier van elektra en/of gas, en, tenslotte, voor diegenen op wie dat van toepassing is, de ook al gebonden, niet te verkiezen "leverancier van stadswarmte". Ook in dat laatste geval zijn extra complicaties mogelijk, want er zijn helaas wijken in ons land waar ook nog eens separaat tapwater afgeleverd wordt, met draconische extra vastrechten tot gevolg. Gelukkig heeft Polder PV een (onverkozen) "geïntegreerde" ruimteverwarming met tapwater stadswarmte unit in een van "zijn" drie meterkasten hangen. Dus die optie is niet in deze toch al ingewikkelde grafieken terug te vinden.

De grafieken zijn in drie secties onderverdeeld:

  1. Tariefpyramide zoals die geldt voor het huishouden van Polder PV (stadswarmte, kookgas, en marginaal gesaldeerd elektra verbruik door aanwezigheid 1,34 kWp PV-installatie), met netto verbruiken zoals geldend in kalenderjaar 2010, en tariefstellingen zoals geldend in het tweede halfjaar van 2011 (2011-II). Zie grafiek.

  2. Tariefpyramide zoals zou gelden in de woonplaats van de webmaster van Polder PV als er wel een stadswarmte aansluiting zou zijn, maar geen gas aansluiting, en er dus elektrisch wordt gekookt (waarvoor geen hogere capaciteit dan 3x25 Ampère nodig zou zijn). En er gerekend wordt met een SV verbruik zoals voor 2010 door EnergieNed is vastgesteld ("gemiddeld verbruik excl. extremen"). En bovendien met een "minder dan gemiddeld bewust verbruik" van elektra, hier rekenend met 3.000 kWh/jaar. Veel huishoudens verbruiken behoorlijk veel meer (EnergieNed rekent zelfs al boven de 4.000 kWh/jaar, zowel voor "SV", als voor "gas" huishoudens), maar Polder PV is er van overtuigd dat met rationeel en bewust verbruik die hoeveelheid makkelijk omlaag kan. Zeker als dat gecombineerd wordt met een makkelijk te implementeren set van 4-6 zonnepanelen (die op jaarbasis zo'n 700-1.100 kWh zouden kunnen opwekken uitgaande van 200 Wp panelen en redelijk optimale installatie). Dan moet 3.000 kWh zeker haalbaar zijn ("netto", gesaldeerd verbruik op jaarbasis). Veel lager nog als er PV-systemen van een paar kWp worden aangebracht en elektra bewust verbruikt blijft worden, of zelfs met voortvarendheid omlaag wordt gebracht door tegengaan van verspilling. Zie grafiek.

  3. Tariefpyramide zoals zou gelden in de woonplaats van de webmaster van Polder PV als er géén stadswarmte aansluiting zou zijn, en er voor de ruimte- en tapwater verwarming en koken van gas gebruik wordt gemaakt. Daarbij wordt uitgegaan van het "gemiddelde gasverbruik" zoals voor 2010 door EnergieNed is vastgesteld, en daarnaast een hierboven uitgelegd "haalbaar" netto elektriciteitsverbruik van 3.000 kWh/jaar (evt. in combinatie met een setje zonnepanelen). Zie grafiek.

Dat netto verbruik van 3.000 kWh per jaar is natuurlijk volstrekt arbitrair en zal per huishouden dramatisch verschillen (alles tussen "gesaldeerd met zonnestroom een neggie" en verbruiken >10.000 kWh/jaar komt voor, de "spread" in verbruik is echt gigantisch groot). Dat doet er hier verder niet toe. Ik wil met de grafieken vooral laten zien hoe groot de impact van zo'n verbruik is op de sommen geld die naar diverse partijen gaat. Met name de Staat, die daar verder niets voor hoeft te doen behalve volautomatisch incasseren.

Wie denkt dat energie nota's "makkelijk" en "begrijpelijk" gemaakt kunnen worden, moet maar naar Utopia verhuizen (of zich laten blijven voorliegen door EL&I of de NMa). Er is grof geld met energie te verdienen, en hoe ondoorzichtiger de tariefpyramides zijn, hoe beter het voor de betrokken (verdienende) partijen is. Geen hond die zich er immers druk om maakt, want (bijna) niemand verdiept zich in deze absurd ingewikkelde materie, of wil zich in die verschrikkelijke getallenbrei storten. Op enkelingen na dan.

In onderstaande basis grafieken is het door verstandig gedrag "beïnvloedbare" leveringsdeel in witte kolom segmenten aangegeven. Alle "niet beïnvloedbare" componenten zoals alle vastrechten en "vaste teruggave posten" hebben als basiskleur grijs. Afhankelijk van de gekozen deel optie worden soms andere kleurstellingen gebruikt om de posten per "verdienende" (of soms zelfs aan u geld uitkerende) "instanties" duidelijk te maken, zie ook de omschrijvingen linksboven in elke grafiek, en uiteraard de bijbehorende legenda.

De tarieven voor elektra en gas zijn ter vergelijking met die voor Polder PV natuurlijk identiek gehouden, dus de tarieven zoals die bij Greenchoice gelden met voor elektra 0,5 Eurocent (incl. BTW) zonnestroom korting t.o.v. de grijze variabele Vattenfall/NUON kWh prijs, en voor gas 0,25% (incl. BTW) korting (idem, per kuub gas). Het stadswarmte tarief is, op vergelijkbare wijze, gelijk gehouden aan die voor de gebonden, niet vrij verkiesbare "leverancier" van Polder PV. Nog steeds, al zolang hij op dit adres woont, Vattenfall/NUON Warmte (voorheen onderdeel van EWR Leiden).

Uiteraard moet ook goed beseft worden dat de Y-assen voor alle drie de grafiek sets verschillend zijn: de totale kosten zijn immers vooral afhankelijk van het energie verbruik, gestapeld bovenop de onveranderlijke vastrechten. Polder PV zit op dat niveau al op de bodem van de mogelijkheden (totale kosten minus baten bij zeer lage [rest]verbruiken 563 Euro, grafiek set 1). Een stadswarmte huishouden zonder gas aansluiting zit op dezelfde lokatie met de ingevoerde verbruiken al op 1.688 Euro (grafiek set 2), een "gewoon" huishouden met elektra en een gas aansluiting met de ingevoerde parameters op 1.531 Euro op jaarbasis. Bij de laatste twee categorieën is het eindresultaat fors hoger als er veel meer elektra dan 3.000 kWh/jaar wordt verbruikt, en/of als de isolatiegraad van de woning slecht is. Leidend tot veel meer gas dan wel stadswarmte verbruik, wat echt fossiel geld verbranden is en het domste wat je je kunt laten gebeuren als je het geld en de mogelijkheden hebt om optimaal te isoleren.


1. Tarief pyramide energiekosten Polder PV, Leiden



ROLL-OVER image: beweeg muiswijzer over bovenstaande knoppen

Uit bovenstaande wordt duidelijk dat het "variabele" energie kosten deel (witte kolom segmenten) bij Polder PV al marginaal is geworden (alleen voor stadswarmte nog enigszins van betekenis, al werd er in het relatief koude 2010 slechts zo'n 12 GJ op kalenderjaar basis verstookt). De totale kostenpyramide is bij Polder PV dan ook overduidelijk vergeven van de onbeïnvloedbare vastrechten en BTW daarover. En in het "bijna unieke" geval van Leiden/Stevenshof ("kookgas compensatie vanwege NMDA principe") niet alleen teruggave energiebelasting van de Staat (zoals bij iedereen achter een standaard consumenten aansluiting met verblijfsfunctie), maar ook die teruggavepost van "warmteleverancier" Vattenfall/NUON. Die daar natuurlijk helemaal geen zin in heeft (het is voor hen alleen maar een hoogst onwenselijke "lekpost"), dus wellicht is het niet verbazingwekkend dat die voor ons essentiële "compensatie" niet toereikend is om onze wel degelijk uitgegeven vastrechten kookgas te dekken...

Het is dat het huishouden van Polder PV net als alle andere 7 miljoen huishoudens "recht" heeft op die vaste post teruggave energiebelasting, anders had de Staat netto nog geld van hem gekregen. "Gelukkig" hebben we zo'n marginaal energie verbruik door "eigen keuze", dat de energiebelasting op kWh en m³, en de BTW inkomsten voor de Staat niet opwegen tegen de hoge vaste teruggavepost energiebelasting (die het gigantische capaciteitstarief elektra van netbeheerder Liander zou moeten compenseren). En dus krijgen we, op basis van de voor dit overzicht gebruikte tarieven voor 2011-II, netto van de Staat € 209,26 op jaarbasis terug. Als je "regulier" of zelfs "veel" energie verbruikt, betaal je flink aan energiebelasting en de BTW over elke verbruikte kWh en m³, en betaal je netto een flinke zak geld aan de overheid (die veel te weinig blijft doen aan echte duurzaamheid omdat ze die zak geld willen blijven ontvangen). Zie de volgende twee grafieken sets.

Leverancier
Het is duidelijk dat de - in theorie - vrij verkiesbare "geliberaliseerde" leverancier van elektra en gas, in ons geval Greenchoice, geen drol aan ons heeft. Ze incasseren met de huidige uitgangspunten in totaal slechts 70 Euro (excl. BTW) op jaarbasis, waarvan dik 50 Euro "vastrecht levering" is (zo'n 72%). Een paar telefoontjes afhandelen en een van mijn spreadsheet berekeningen van mijn nota controleren, en ze zijn meer geld (arbeidsloon) aan mij kwijt dan ik aan "energiekosten" betaal. Toch kan ik regelmatig inhoudelijke gesprekken voeren met een van de bazen daar, zonder problemen. Kom daar maar eens om bij de eerste de beste Oligarch van een Kolenboer... Ons "maandbedrag" (wat veel te hoog is natuurlijk, maar wellicht kunnen ze nog wat met de rente) is al van meet af aan op 12 Euro (incl. BTW) gezet. En we krijgen dus altijd "terug" aan het eind van de rit. Appeltje voor de dorst zeg maar, voor beide partijen...

Systeemdienst
Let op dat - in het geval van netbeheerder Liander - er in de vastrecht berekening voor elektra ook nog een cruciale post is "verstopt" in het capaciteitstarief, de beruchte, en vrijwel onbekende "systeemdienst", die door Liander doorgesluisd wordt naar de hoogspanningsnetbeheerder TenneT. Dat is een post die eigenlijk onder de rubriek "Staatsinkomsten" zou moeten worden gerekend (evenals de BTW erover). Want TenneT is volle dochter van het Ministerie EL&I. En dat schijnt een "staatsinstelling" te zijn... De hoogte van die post is ook al byzonder cryptisch omschreven door zowel TenneT als NMa, en zou voor 2011 neerkomen op € 4,77 incl. BTW voor een "consumenten aansluiting". Zouden ze iets te verbergen hebben? Als de kolen- en atoommolochs in ons land daadwerkelijk met goedkeuring door de Staat (lees: weigering om er ook maar iets tegen te doen) gebouwd gaan worden en die bezopen overschotten aan elektra naar "het buitenland" getransporteerd moeten gaan worden over wellicht nieuwe of nog zwaardere hoogspanningsleidingen, moet u niet gek staan te kijken dat deze mysterieuze post flink toe zal gaan nemen. Dat mag dan vast geen "subsidie van het goedgelovige volk aan kolenboeren" heten. Daarom heet het, eufemistisch, waarschijnlijk slechts "systeemdienst". Klinkt lekker mistig en onschuldig. Ambtenaren zijn oneindig creatief in het verzinnen van zoveel mogelijk mist om het gepeupel te misleiden. Elke dag weer...

Conclusie
Bovenstaande grafiek is "tekenend" voor een ieder die flink heeft weten te bezuinigen op zijn/haar energieverbruik, en/of die zelf zoveel mogelijk energie weet op te wekken (en honderd procent stroom kan salderen, of bijvoorbeeld zonnecollector warmte overschotten zo effectief mogelijk weet te benutten). De "witte segmenten" bovenin de tariefpyramide zullen tot onbeduidende grootte slinken. De gekleurde "vastrecht segmenten" onderin de grafiek zullen echter het dominante beeld van het geheel gaan bepalen. En er is niets tegen te doen, of u moet uw gas en/of uw elektra aansluiting uit het pand laten slopen natuurlijk...


2. Tarief pyramide energiekosten SV huishouden Leiden zonder gas


ROLL-OVER image: beweeg muiswijzer over bovenstaande knoppen

Voor een klant met stadswarmte aansluiting zonder kookgas is de tariefpyramide weliswaar iets minder complex als bij Polder PV, maar daarmee nog niet minder heftig. Met het door EnergieNed opgegeven gemiddelde verbruik van dik 35 GJ op jaarbasis, is meteen duidelijk wat de meest extreme energie post wordt voor zo'n klant: het "variabele GJ verbruik", met bijna 700 Euro een forse greep uit de buidel. Tel daar de vastrechten voor zowel de SV aansluiting als voor elektra bij op, en je zit al snel op zo'n twee-derde van een maand salaris (1.700 Euro).

Netbeheer (uitsluitend elektra) is in dit geval slechts een relatief "kleine" post, omdat stadswarmte helemaal niet onder de netbedrijven valt (er zijn wel onzalige politieke plannetjes voor waarvan PPV hoopt dat die in de kiem worden gesmoord). Ook de leverancier van elektra zal niet erg staan te springen van blijheid van zo'n klant. De concurrentie op het gebied van elektra is moordend, en de tarieven kunnen dus niet te gek worden. En met een beetje verstandig afnemer die het jaarverbruik rond de 3.000 kWh (liever nog: veel lager) kan houden, houdt die "leverancier" er op jaarbasis slechts een dikke 200 Euri aan over, plus nog een beetje "vastrecht leverancier" van dik 2 tientjes.

Na de "grootverdienende" stadswarmte leverancier roomt de Staat ondanks de vaste "teruggave post energiebelasting" dankzij alle BTW posten en de energiebelasting over de afgenomen hoeveelheid elektra het meeste geld af in dit geval: 288 Euro, bijna anderhalf maal zoveel dan de netbeheerder mag incasseren, en een factor 1,3 maal de som die de "vrij te verkiezen leverancier van elektra" aan deze klant overhoudt...


3. Tarief pyramide energiekosten gasgestookt huishouden Leiden (geen SV)


ROLL-OVER image: beweeg muiswijzer over bovenstaande knoppen

Deze laatste serie grafieken laat de situatie voor de "klassieke" huishoudens met een elektra en een gas aansluiting zien die wellicht nog nooit van het fenomeen stadswarmte hebben gehoord. Nog steeds het overgrote merendeel van de huishoudens in ons land. Hier zijn de "vrije markt partijen" (leveranciers van elektra en gas) natuurlijk het meest in geïnteresseerd, wat, gezien de uitkomst met de ingevoerde verbruiken (EnergieNed: gas 1.380 Nm³/jaar, en "bewust burger wens" Polder PV: elektra 3.000 kWh/jaar), bijna 726 Euro op jaarbasis, natuurlijk ook niet verbaast. Dat kan behoorlijk wat meer worden als er hogere kWh en m³ tarieven worden gevraagd, en mogelijk nog een extra lucratief "vastrecht levering" post als smaakmaker bij de ergste piraten.

De Staat der Nederlanden gaat er met de zilveren trofee vandoor en incasseert, mede door de extreem interessante energiebelasting op kWh en m³ dubbelop, bijna een halve Euromeier, aan zo'n klant (hoeven ze niks voor te doen bij Min. Fin., de administratie "doet" gedwongen de energieleverancier...). Aan de bovenkant van de grafiek, waar het helemaal rood ziet van de BTW over energieverbruik, en aan de magenta (rose) segmenten (energiebelasting over verbruik) is te zien dat het absoluut niet in het belang van "De Staat" is dat er massaal zuinig met energie omgegaan zal worden bij de dominante populatie van "doorsnee gas en elektra huishoudens". Want het is hartstikke gunstig voor onze hypocriete volksvertegenwoordigers als u energie blijft vreten, in welke hoedanigheid dan ook. Hoe harder u vreet, hoe dikker die rode en magenta segmenten worden. Het is maar dat u het weet waar uw zuur verdiende geld naar toe stroomt, als u uw eigen energie obesitas niet weet te bedwingen. Hoeft u dan verder helemaal niets voor te doen, gaat helemaal vanzelf. Hoe harder u energie vreet, hoe dikker de Staatskas wordt...

De netbeheerder heeft met 317 Euro nog - relatief gesproken - "het nakijken" bij zo'n klant, al zullen ze daar beslist niet ongelukkig van worden. Ook die "Staat in een Staat", in handen van gemeentes en provincies, bulkt van het geld. Bij elkaar harken die twee ambtelijke top instellingen, Min. Fin., en netbeheer, toch mooi 805 Euro per jaar naar binnen van zo'n klant. En dat is meer dan de "vrije markt partij" genaamd de leverancier van elektra en gas incasseert. Prima geregeld, in ons zogenaamd "geliberaliseerde" land. Zelfs in zogenaamde "crisis" tijd...


Web pagina opgemaakt begin augustus 2011, gepubliceerd 11 augustus 2011.

 


© 2011 Peter J. Segaar/Polder PV, Leiden (NL)